Tỉnh ủy họp lấy ý kiến đóng góp văn kiện đại hội. Ảnh: Hữu Hiệp
Vai trò của báo cáo chính trị
BCCT có giá trị tổng kết toàn diện, chính thống, khoa học, thể hiện trí tuệ, trách nhiệm của toàn đảng bộ và nhân dân về kết quả thực hiệm nhiệm vụ chính trị được nêu trong nghị quyết (NQ) nhiệm kỳ; đồng thời, vừa thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược, quan điểm, chủ trương, định hướng lớn, khả năng dự báo và đề xuất mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo các mặt công tác, các lĩnh vực đời sống xã hội, nhiệm vụ xây dựng Đảng và hệ thống chính trị cho nhiệm kỳ tiếp theo. Với ý nghĩa đó, BCCT vừa là bản báo cáo tổng kết thực tiễn, vừa là một đề án khoa học về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh... trong nhiệm kỳ của đảng bộ, chi bộ.
Việc chuẩn bị VKĐH của đảng bộ các cấp và những yêu cầu chung về xây dựng nội dung của BCCT phải thực hiện đúng theo chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên. Quan điểm chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy trong xây dựng dự thảo VKĐH đảng bộ 3 cấp trong tỉnh lần này là phải có sự liên thông từ tỉnh đến cơ sở về một số mục tiêu cơ bản và nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu; các đầu việc phải được xác định trước, từ dưới lên và có sự gắn kết chặt chẽ giữa các ngành, các cấp; không cầu toàn, dàn trải, mà tập trung vào một số mục tiêu lớn, trọng tâm, mang tính đột phá, thúc đẩy phát triển. VK phải rõ, ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm, dễ kiểm tra, tuyệt đối không sao chép VK cấp trên.
Về tiêu đề của BCCT phải dựa trên cơ sở thực tế của từng đảng bộ ở mỗi cấp trong nhiệm kỳ tới để xác định chủ đề phù hợp, nhưng phải đảm bảo các thành tố: (1) phát huy truyền thống; (2) định hướng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; (3) đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh; (4) mong muốn, khát vọng và mục tiêu hướng tới của đảng bộ.
Trong phần đánh giá kết quả thực hiện NQ ĐH nhiệm kỳ qua của BCCT phải đánh giá đầy đủ, toàn diện, khách quan, đúng đắn về kết quả thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, NQ ĐH đảng bộ cấp trên trực tiếp và NQ ĐH cấp mình. Báo cáo phải chỉ ra được những kết quả, ưu điểm nổi bật và những hạn chế, khuyết điểm chủ yếu. Cần có số liệu so sánh, minh họa cụ thể, chính xác. Các hạn chế, yếu kém phải được chỉ rõ với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật. Phải đề cập đến những vấn đề đang nổi lên, hoặc những vấn đề thực tiễn đang đặt ra đối với địa phương, cơ quan, doanh nghiệp. Chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan của cả kết quả, ưu điểm và hạn chế, yếu kém; trong đó cần đánh giá đúng vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng. Trên cơ sở đó, đúc rút những kinh nghiệm thiết thực, bài học có giá trị chỉ dẫn cho hoạt động của đảng bộ về sau. Phải có các số liệu chứng minh, so sánh với chỉ tiêu NQ.
BCCT phải đề ra được mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp có cơ sở khoa học, vừa thể hiện quyết tâm, tinh thần đổi mới, sáng tạo của đảng bộ và nhân dân, vừa có tính khả thi cao. Phần mục tiêu tổng quát là sự cụ thể hóa phù hợp một bước chủ đề của BCCT, xác định rõ hơn tầm nhìn, định hướng phát triển. Phần mục tiêu cụ thể chủ yếu xác định những chỉ tiêu lớn, chủ yếu trên các lĩnh vực. Trong những nhiệm vụ và giải pháp được nêu trong BCCT vừa phải có nhiệm vụ và giải pháp mang tính cơ bản, chủ yếu, chiến lược, lâu dài, vừa phải có những nhiệm vụ, giải pháp trước mắt và giải pháp đột phá trên một số lĩnh vực, nhằm phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh và các nguồn lực của địa phương.
Quan điểm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, phương châm hành động được xác định vừa là phương châm của ĐH, vừa là phương châm hành động của đảng bộ xuyên suốt cả nhiệm kỳ. Theo thống nhất của tỉnh, sẽ có 1 phương châm thực hiện trong toàn Đảng bộ tỉnh (như ĐH X), các đảng bộ trực thuộc tùy vào tình hình thực tế để chọn thành tố thực hiện phù hợp trên nền phương châm của tỉnh.
Quy trình xây dựng
Việc xây dựng BCCT tại ĐH đảng bộ các cấp phải được thực hiện theo một quy trình khoa học, chặt chẽ, hiệu quả. Để tránh tình trạng phó mặc, “khoán trắng” cho tiểu ban VK, cấp ủy, trực tiếp là thường trực cấp ủy cấp triệu tập ĐH phải chỉ đạo tiểu ban VK xây dựng chương trình, kế hoạch làm việc cụ thể; thường xuyên kiểm tra tiến độ, chất lượng, hiệu quả hoạt động của tiểu ban VK trong quá trình xây dựng dự thảo BCCT, kịp thời có ý kiến lãnh đạo, chỉ đạo để tiểu ban hoạt động có hiệu quả và dự thảo BCCT đạt chất lượng tốt nhất.
Là một loại VK chính trị, khoa học, nên việc xây dựng dự thảo BCCT phải được tiến hành theo quy trình khoa học, từ khâu lập đề cương sơ lược, đề cương chi tiết, kết cấu, bố cục các phần, mục cho đến dự thảo toàn văn và thể thức trình bày văn bản báo cáo. Lãnh đạo tốt việc tổ chức lấy ý kiến góp ý rộng rãi các tổ chức khác trong hệ thống chính trị, ý kiến của cấp ủy cấp trên trực tiếp, ý kiến cấp ủy trực thuộc và ý kiến của cán bộ chủ chốt, cán bộ lão thành, cán bộ hưu trí, ý kiến các cơ quan, chuyên gia, nhà khoa học và ý kiến của nhân dân... Trong quá trình tổ chức lấy ý kiến góp ý, tiểu ban VK cần trình bày, nêu rõ mục đích, yêu cầu, cơ sở khoa học của các dự thảo nội dung, kết cấu, nhận định, đánh giá, kết quả, phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp...; phải thực sự phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, thống nhất giữa ý Đảng với lòng dân ngay trong quá trình xây dựng BCCT, NQ của Đảng.
Để nâng cao chất lượng thảo luận, đóng góp ý kiến vào các VKĐH đảng các cấp, đặc biệt là BCCT, đoàn chủ tịch ĐH cần điều hành phần thảo luận bảo đảm dân chủ, có nhiều đại biểu đại diện của nhiều cơ quan, lĩnh vực tham gia góp ý, bàn thảo kỹ lưỡng, sâu sắc, hiệu quả, tránh qua loa, hình thức, chiếu lệ. Các ý kiến khác nhau cần thảo luận, thậm chí tranh luận, làm rõ cơ sở khoa học, đi đến thống nhất trên tinh thần cầu thị, đoàn kết, xây dựng, vì mục tiêu chung.
Với vai trò, ý nghĩa quan trọng tại ĐH đảng bộ các cấp, quá trình xây dựng, thảo luận BCCT phải trở thành đợt sinh hoạt chính trị, tư tưởng sâu rộng trong toàn đảng bộ và nhân dân ở mỗi địa phương cũng như các cơ quan, đơn vị. BCCT phải là kết tinh trí tuệ của đảng bộ và nhân dân, thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm, tầm nhìn chiến lược, kim chỉ nam cho hành động quyết tâm thực hiện thắng lợi NQ ĐH đảng bộ các cấp và NQ ĐH đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Trong văn kiện, việc xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ tới phải bám sát các quan điểm, tư tưởng đổi mới của Đảng trong các dự thảo VKĐH XIII của Đảng và dự thảo VKĐH của đảng bộ cấp trên, cũng như điều kiện thực tế địa phương, đơn vị. |
Bùi Văn Bia - Chánh Văn phòng Tỉnh ủy