Tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo năm 2024 đạt thấp so với cùng kỳ năm trước

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra.

Theo Báo cáo của Chính phủ, năm 2024, về công tác TCD, có 363.245 lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước KNTC, kiến nghị, phản ánh (giảm 7,2% so với năm 2023), với tổng số người được tiếp là 403.030 người (giảm 7,3%) về 290.497 vụ việc (giảm 1,5%), có 3.687 đoàn đông người (tăng 15,7%). Tòa án nhân dân các cấp đã tiếp 453 lượt người về 392 vụ việc. Viện kiểm sát nhân dân các cấp đã tiếp 07 lượt/05 người. Kiểm toán nhà nước không có công dân đến KNTC.

Về tiếp nhận và xử lý đơn KNTC, các cơ quan hành chính tiếp nhận 480.233 đơn các loại; đã xử lý 471.229 đơn (98,1%). So với năm 2023, số đơn các loại tăng 6%, đơn khiếu nại tăng 7,3%, đơn tố cáo tăng 39,1%, số vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền tăng 15,6%, số vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền tăng 12,4%.

Trong tổng số đơn khiếu nại, khiếu nại về lĩnh vực đất đai, nhà cửa chiếm 58,2% (tăng 1,0% so với năm 2023); khiếu nại về lĩnh vực chế độ, chính sách chiếm 16,5% (tăng 2,6%); khiếu nại về lĩnh vực tư pháp chiếm 2,9% (giảm 1,5%); còn lại là khiếu nại về các lĩnh vực khác.

Trong tổng số đơn tố cáo, nội dung tố cáo trong lĩnh vực hành chính chiếm tỉ lệ 82,0% (tăng 2,2%); tố cáo trong lĩnh vực tư pháp chiếm tỉ lệ 23,7% (tăng 15,7%); tố cáo hành vi tham nhũng chiếm tỉ lệ 4,0% (tăng 1,7%).

Tòa án nhân dân các cấp tiếp nhận tổng số 165 đơn, Viện kiểm sát nhân dân các cấp tiếp nhận 117 đơn. Kiểm toán nhà nước tiếp nhận 90 đơn.

Về kết quả giải quyết KNTC, cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã giải quyết 27.147/33.330 vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 81,4% (giảm 1,6% so với năm 2023).

Qua giải quyết KNTC đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước 19 tỷ đồng, 0,5 ha đất; trả lại cho tổ chức, cá nhân 34,9 tỷ đồng, 117 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 51 tổ chức, 2.318 cá nhân; kiến nghị xử lý 497 người (trong đó có 412 cán bộ, công chức); chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý 30 vụ, 34 đối tượng (có 23 cán bộ, công chức).

Tòa án nhân dân các cấp đã giải quyết 07/07 vụ việc khiếu nại, 70 vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền, đủ điều kiện thụ lý. Viện kiểm sát nhân dân các cấp giải quyết tố cáo 06/06 vụ việc. Kiểm toán nhà nước: Không phát sinh.

Dự báo năm 2025, tình hình thế giới dự báo tiếp tục chuyển biến nhanh, khó lường. Trong nước, đây là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, đồng thời là năm tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, dự báo tình hình KNTC tiếp tục tiềm ẩn khả năng diễn biến phức tạp. KNTC hành chính liên quan đến đất đai tiếp tục chiếm tỷ lệ lớn, nhất là ở các địa phương đã và đang thực hiện các dự án đầu tư công lớn, có tốc độ đô thị hóa cao và có nhiều dự án đầu tư liên quan đến thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng.

Bên cạnh đó có khiếu kiện liên quan đến các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, đất nông lâm trường, chế độ chính sách xã hội, lao động, việc làm và liên quan đến nhân sự đại hội các cấp.

Chính vì vậy, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước tiếp tục xác định công tác TCD, giải quyết KNTC là nhiệm vụ trọng tâm.

Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác TCD, chủ động, nắm chắc tình hình, kịp thời xử lý, giải quyết các vụ việc KNTC ngay từ khi mới phát sinh, không để xảy ra “điểm nóng” về KNTC.

Đối với cơ quan hành chính các cấp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ ngành, địa phương tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Các cấp, các ngành tổ chức thực hiện nghiêm các quy định Luật TCD, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các chỉ thị, nghị quyết, chỉ đạo của Trung ương, QH, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Thanh tra Chính phủ thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về TCD, KNTC; sơ kết việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KNTC đông người, phức tạp, tồn đọng, kéo dài, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật và các giải pháp xử lý loại vụ việc này trong thời gian tới.

Tập trung thanh tra trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trên các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm và phát sinh KNTC, thanh tra công vụ, cải cách hành chính để chấn chỉnh, xử lý những tồn tại, yếu kém, vi phạm, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về TCD, KNTC; theo thẩm quyền tập trung giải quyết các vụ việc tranh chấp, KNTC, bảo đảm ổn định tình hình an ninh, trật tự tại địa phương.

Các bộ, ngành tiếp tục rà soát, đánh giá việc thực hiện các chính sách, pháp luật nói chung và liên quan đến KNTC trong lĩnh vực thuộc bộ, ngành quản lý để kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, nhằm hạn chế phát sinh KNTC. Quan tâm phối hợp, chỉ đạo, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương tháo gỡ vướng mắc trong quá trình giải quyết KNTC, nhất là các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chức năng nắm chắc tình hình KNTC trên địa bàn, tổ chức TCD, giải quyết kịp thời, dứt điểm các vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền mới phát sinh; tổ chức thực hiện nghiêm túc, triệt để các quyết định, kết luận giải quyết KNTC đã có hiệu lực pháp luật và những vụ việc Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành chức năng của trung ương đã có ý kiến chỉ đạo giải quyết; khẩn trương rà soát, giải quyết dứt điểm các vụ việc KNTC tồn đọng, phức tạp, kéo dài để tiến hành sơ kết, đánh giá việc thực hiện.

Thủ trưởng các cơ quan hành chính nhà nước, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân các cấp, Kiểm toán nhà nước tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác TCD, giải quyết KNTC; thực hiện nghiêm việc TCD định kỳ, đột xuất, thường xuyên theo quy định. Làm tốt công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tăng cường thanh tra, kiểm tra để phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm.

Giải quyết kịp thời, dứt điểm, đúng pháp luật các vụ việc KNTC mới phát sinh ngay từ cấp cơ sở, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 85%; làm tốt công tác TCD, xử lý đơn, giải quyết KNTC liên quan đến nhân sự và chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV; thực hiện tốt các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, phấn đấu tỷ lệ trên 90%; xử lý nghiêm đối với tập thể, cá nhân có trách nhiệm trong công tác TCD, giải quyết KNTC không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ người tố cáo dẫn đến người tố cáo bị trả thù, trù dập; cố tình né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, kéo dài thời gian giải quyết các vụ việc KNTC để công dân khiếu kiện kéo dài, vượt cấp.

Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và pháp luật về TCD, KNTC nói riêng, bố trí đủ nguồn lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác này. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác TCD, giải quyết KNTC, thường xuyên cập nhật đầy đủ dữ liệu vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về KNTC; tiếp tục nghiên cứu, nâng cấp, hoàn thiện Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về KNTC.

Sau khi nghe trình bày các báo cáo, QH tiến hành thảo luận ở hội trường về nội dung này.

Ý Nhiên