Tham quan khu trưng bày ảnh các đồng chí tham gia Hội nghị thành lập Đảng tại Nhà truyền thống di tích Ngã ba Cây Da đôi - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên ở Bến Tre. Ảnh: Q.H
Cách đây 88 năm, ngày 3-2-1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đây là một chính đảng thật sự của giai cấp công nhân. Ở Bến Tre cũng đã nhanh chóng thành lập chi bộ đảng đầu tiên, tại xã Tân Xuân.
Từ hạt nhân lãnh đạo đầu tiên này, Bến Tre đã làm nên cuộc Đồng khởi năm 1960, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 và góp phần làm nên thắng lợi mùa Xuân 1975.
Từ những ngày đầu xây dựng
Từ sau năm 1925, dưới tác động của Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội, phong trào yêu nước và cách mạng của nhân dân ta có bước phát triển mạnh. Từ năm 1927 - 1929, hàng chục cuộc bãi công của công nhân diễn ra ở nhiều xí nghiệp, trong đó tiêu biểu nhất là cuộc đấu tranh của công nhân nhà máy xi măng Hải Phòng, nhà máy sửa chữa ô tô Avia (Hà Nội). Bên cạnh đó, phong trào đấu tranh của nông dân chống cướp đất, đòi chia ruộng công, chống sưu cao thuế nặng cũng liên tiếp nổ ra tại một số tỉnh Nam Kỳ, Trung Kỳ và Bắc Kỳ cùng với một số cuộc bãi khóa của học sinh và bãi chợ của tiểu thương.
Trong thực tiễn của làn sóng dân tộc dân chủ đang cuồn cuộn dâng lên khắp cả nước, Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội không đủ khả năng lãnh đạo cách mạng nữa. Một xu thế cách mạng mới xuất hiện, đòi hỏi phải có sự lãnh đạo của một chính đảng thật sự của giai cấp công nhân. Đáp ứng nhu cầu bức thiết đó của cách mạng, 3 tổ chức cộng sản lần lượt ra đời ở ba miền Trung, Nam, Bắc. Nhưng sự song song tồn tại của ba tổ chức cộng sản chỉ làm yếu sự thống nhất về tư tưởng, chính trị và tổ chức, làm giảm sức mạnh của phong trào cách mạng Việt Nam.
Để khắc phục tình trạng đó, ngày 3-2-1930, tại Cửu Long, bên cạnh Hương Cảng (Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc, với tư cách là đại diện Quốc tế Cộng sản, đã chủ trì cuộc hội nghị đại biểu của 3 tổ chức cộng sản, quyết định thống nhất các tổ chức cộng sản trong nước thành một Đảng cộng sản duy nhất, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, việc thống nhất các tổ chức Đảng ở các nơi trong nước lập tức được triển khai. Tại Nam Kỳ, ngay trong tháng 2-1930, Ban lâm thời chấp ủy (tức Xứ ủy) đã được cử ra, gồm 4 đồng chí, do đồng chí Bách (tức Ngô Gia Tự) làm Bí thư. Sau đó, Xứ ủy Nam Kỳ chỉ định các tỉnh ủy lâm thời để lãnh đạo phong trào và xây dựng tổ chức Đảng cơ sở.
Tại Bến Tre, tháng 4-1930, thực hiện quyết định của Xứ ủy Nam Kỳ về việc xây dựng cơ sở Đảng ở đây, Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho đã cử một Ban cán sự gồm 3 đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn, Nguyễn Văn Ân, Nguyễn Văn Trí về hoạt động.
Ban cán sự đã phân công đồng chí Nguyễn Văn Ân phụ trách cù lao Bảo, đồng chí Nguyễn Văn Trí phụ trách cù lao Minh, đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn phụ trách chung. Hai đồng chí Nguyễn Văn Trí, Nguyễn Văn Ân chọn Tân Xuân (huyện Ba Tri) thuộc cù lao Bảo và Bình Khánh, Phước Hiệp (nay là huyện Mỏ Cày Nam) thuộc cù lao Minh, là những nơi có nhiều hội viên để gầy dựng cơ sở Đảng trước, từ đó sẽ phát triển dần tổ chức ra toàn tỉnh.
Cuối tháng 4-1930, trên cơ sở những đảng viên được kết nạp cùng với số đảng viên được chuyển từ Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội sang, đồng chí Nguyễn Văn Ân đã thay mặt Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho thành lập chi bộ đầu tiên của Bến Tre tại xã Tân Xuân, gồm 11 đảng viên do đồng chí Trần Văn An làm Bí thư. Đây là hạt nhân lãnh đạo cách mạng đầu tiên.
Sau ngày thành lập, Chi bộ Tân Xuân đi ngay vào hoạt động, tổ chức các buổi diễn thuyết bí mật, rải truyền đơn, treo cờ Đảng, tuyên truyền đường lối cách mạng trong quần chúng, tổ chức các đoàn thể: nông hội, công hội, thanh niên…
Ngày 1-5-1930, nhân Ngày Quốc tế Lao động, chi bộ tổ chức một cuộc biểu dương lực lượng tại địa phương, thu hút trên 200 người tham dự. Cuộc biểu tình đầu tiên này đã tạo được khí thế cách mạng trong quần chúng.
Lãnh đạo thắng lợi các cuộc cách mạng
Chặng đường 88 năm qua, với những chiến công oanh liệt của nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, có sự đóng góp to lớn của Đảng bộ và nhân dân Bến Tre, đã làm nên cuộc Đồng khởi. Kỳ công của phong trào Đồng khởi năm 1960 đã trở thành mốc son lịch sử mở đầu cho một cao trào đấu tranh vũ trang và 15 năm sau đó đất nước ta đi đến toàn thắng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lê Khả Phiêu đã từng khẳng định: “Trong cuộc Đồng khởi vĩ đại ấy, nhân dân và Đảng bộ Bến Tre là một trong những lá cờ đầu anh dũng nhất, mưu trí nhất, sáng tạo nhất, với đội quân tóc dài anh hùng, với lực lượng tại chỗ góp phần tạo ra một bước ngoặt chiến lược, đưa cách mạng miền Nam từ thoái trào, từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang thế tiến công chiến lược, làm rung chuyển và báo hiệu sự sụp đổ chế độ thống trị của Mỹ - ngụy”. Cuộc Đồng khởi của Bến Tre năm xưa là một dấu son chói lọi, là bản anh hùng ca bất hủ, Đảng và Nhà nước ta đã ghi nhận và phong tặng 8 chữ vàng “Anh dũng Đồng khởi thắng Mỹ, diệt ngụy”.
Phát huy truyền thống cách mạng, ngày nay, Chi bộ ấp Tân Hòa (xã Tân Xuân) - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên ở Bến Tre đã không ngừng nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Từ năm 2009 - 2017, Chi bộ ấp Tân Hòa nhiều năm đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh. Cùng với việc chăm lo tốt cho gia đình chính sách, chi bộ đã lãnh đạo tập trung phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương.
Hiện nay, Đảng bộ tỉnh có trên 50 ngàn đảng viên. Với sức mạnh đoàn kết của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, tỉnh đã dần khẳng định được vị trí của mình với các tỉnh, thành trong khu vực và của cả nước. Tập trung thực hiện công tác xây dựng Đảng, lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, Tỉnh ủy đã có nhiều bước đột phá, tiên phong. Điển hình như: Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 16 về phong trào thi đua Đồng khởi mới, Nghị quyết số 02 về công tác xây dựng Đảng; triển khai thực hiện chủ trương “Tỉnh nắm tới xã, huyện nắm tới ấp, xã nắm tới hộ gia đình”; Chương trình Đồng khởi khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư, phát triển đô thị…
Kỷ niệm 88 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, là dịp để mỗi chúng ta cùng ôn lại truyền thống hào hùng, cùng tự hào vì đất nước ta có một Đảng Cộng sản kiên cường, trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Mỗi cán bộ, đảng viên, người dân thấy rõ hơn trách nhiệm của mình, ra sức thi đua thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, đưa tỉnh nhà ngày càng phát triển.
Quốc Hùng
Quốc Hùng