UBND tỉnh vừa tổ chức tổng kết việc triển khai Nghị quyết số 08 của HĐND tỉnh về việc điều chỉnh quy hoạch thăm dò, khai thác cát lòng sông đến năm 2020 và các giải pháp ngăn chặn khai thác cát sông trái phép. Ông Nguyễn Hữu Lập - Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị.
Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã
triển khai nghị quyết trên đến các xã có khu vực hoạt động khai thác cát sông,
các đơn vị khai thác đảm bảo cách bờ tối thiểu 200m, công khai khu vực mỏ để
người dân giám sát. Đã có 5 mỏ được khoanh định, điều chỉnh lại diện tích. Thả
4 phao tạm tại khu vực sông Cổ Chiên thuộc cồn Phú Đa, 2 phao khu vực sông
Tiền. UBND tỉnh cũng đã thu hồi quyền khai thác cát sông đối với một công ty do
không thực hiện bước tiếp theo để đưa mỏ vào khai thác; thu hồi, điều chỉnh một
phần diện tích 3 mỏ khác. Sở TN&MT đã triển khai thực hiện nghiêm 10/11
giải pháp, còn 1 giải pháp chưa triển khai được là khoanh định khu vực cấm, tạm
cấm đang trình Bộ TN&MT phê duyệt. Hiện khai thác trái phép cát sông có 3
nhóm đối tượng: tổ chức, cá nhân ở các tỉnh Long An, TP. Hồ Chí Minh hợp đồng
khai thác với các doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp phép. Các đối tượng này lợi
dụng đêm tối đưa phương tiện ra ngoài phạm vi khu vực mỏ để khai thác, hoặc khi
hết hạn hợp đồng nhưng lại khai thác các tuyến giáp ranh. Đối tượng thứ hai là
các hộ dân, doanh nghiệp trong tỉnh có phương tiện bơm hút với trên 700 phương
tiện có trọng tải từ 10 - 220 tấn. Đối tượng thứ ba là các hộ dân, doanh nghiệp
ở các tỉnh giáp ranh khai thác lấn sang địa bàn Bến Tre. Năm 2014 đã xử phạt
102 trường hợp vi phạm với số tiền 1 tỷ đồng. Đối với các mỏ được phép khai
thác, Sở TN&MT
kiểm tra định kỳ 2 năm/lần để chấn chỉnh. Hiện các huyện, thành phố đã thành
lập và kiện toàn đoàn kiểm tra liên ngành lĩnh vực khai thác khoáng sản. Đã tổ
chức hàng trăm đợt kiểm tra phát hiện xử phạt trên 3,2 tỷ đồng với 290 trường
hợp vi phạm.
Tuy vậy, vẫn còn nhiều khó khăn trong kiểm tra, xử lý vi
phạm như tiếp cận đối tượng, bởi chủ yếu là hoạt động ban đêm. Đoàn kiểm tra
liên ngành còn vài nơi chỉ hoạt động cầm chừng, phương tiện chủ yếu là thuê
mướn nên không chủ động về thời gian. Công tác xử lý vi phạm gặp khó khăn và
nguy hiểm do các đối tượng vi phạm có hành vi chống đối. Đề xuất phương án ưu
tiên cấp phép khai thác đối với hình thức khai thác bằng ghe bơm hút cát, xáng
cạp có dung tích gàu nhỏ để tạo điều kiện cho các hộ dân hành nghề bơm cát có
nơi khai thác hợp pháp.
Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Hữu Lập ghi nhận công tác
quản lý cát sông thời gian gần đây đã chặt chẽ hơn, nhất là có sự vào cuộc
quyết liệt của cấp huyện, xã và giám sát của người dân, đã tác động tích cực
trong việc ngăn chặn khai thác cát sông trái phép. Tuy nhiên, việc khai thác
cát sông trái phép vẫn còn xảy ra ở nhiều mức độ khác nhau. Trong thời gian
tới, các cấp ngành, địa phương tập trung làm tốt công tác tuyên truyền để nhân
dân tham gia giám sát, tiếp tục thả phao tại các khu vực cấm, tạm cấm và những
vùng nhạy cảm trong khai thác cát. Xử lý nghiêm hơn các trường hợp vi phạm,
khen thưởng kịp thời các cá nhân có nhiều đóng góp trong việc ngăn chặn khai
thác cát trái phép.