Kiểm tra công tác bầu cử ở phường An Hội, TP. Bến Tre. Ảnh: Thu Huyền
* Xin ông cho biết mục đích, yêu cầu tổ chức cho ứng cử viên gặp gỡ, tiếp xúc cử tri vận động bầu cử?
- Mục đích là tạo điều kiện cho những người ứng cử gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri để báo cáo dự kiến chương trình hành động của mình nếu được bầu làm đại biểu. Qua tiếp xúc giúp cho cử tri hiểu rõ hơn về người ứng cử. Trên cơ sở đó cân nhắc, lựa chọn bầu những người mình tín nhiệm làm ĐBQH, đại biểu HĐND. Vận động bầu cử phải đảm bảo các yêu cầu sau: công khai, dân chủ, bình đẳng và xây dựng, tạo không khí trao đổi thẳng thắn, cởi mở giữa các ứng cử viên với cử tri. Không lợi dụng vận động bầu cử để tuyên truyền những quan điểm trái với Hiến pháp và pháp luật hoặc làm tổn hại đến danh dự, uy tín, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác. Không được lạm dụng uy tín, chức vụ, quyền hạn trong việc quản lý phương tiện thông tin đại chúng trong vận động bầu cử; không biến vận động bầu cử thành nơi để khiếu nại, tố cáo hoặc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Không được lợi dụng vận động bầu cử để vận động tài trợ, quyên góp ở trong nước và nước ngoài cho tổ chức và cá nhân mình. Không được hứa tặng, cho, ủng hộ tiền, tài sản của Nhà nước, tập thể và cá nhân hoặc lợi ích vật chất khác để lôi kéo, mua chuộc cử tri. Bảo đảm các hội nghị tiếp xúc cử tri phải được chuẩn bị chu đáo về nội dung, hình thức tổ chức và bảo vệ tốt an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong quá trình vận động bầu cử.
* Những nội dung và hình thức vận động bầu cử là gì, thưa ông?
- Đối với công tác chuẩn bị và thực hiện hội nghị tiếp xúc cử tri, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì phối hợp với UBND ở đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử ĐBQH, ứng cử đại biểu HĐND tỉnh. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã chủ trì phối hợp với UBND tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho người ứng cử đại biểu HĐND cùng cấp.
Trường hợp đặc biệt, do điều kiện khách quan mà Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh không thể trực tiếp chủ trì hội nghị tiếp xúc cử tri ở đơn vị bầu cử nào thì Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh ủy quyền Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện chủ trì, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ cử đại diện Ban Thường trực, cán bộ chuyên viên tham dự hội nghị tiếp xúc nhằm chủ động nắm tình hình và bảo đảm cho hội nghị tiếp xúc cử tri vận động bầu cử được thực hiện an toàn, đúng luật.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã chủ trì phối hợp với UBND cùng cấp tại đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu HĐND cấp mình. Tổ chức tiếp xúc cử tri theo cụm liên xã, phường, thị trấn. Thành phần tham dự hội nghị tiếp xúc cử tri gồm đại diện các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cử tri ở địa phương. Việc phân bổ số lượng, thành phần, mời và hướng dẫn cử tri tham dự do Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, phường, thị trấn phối hợp cùng UBND và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp thực hiện.
Số lượng cử tri tham dự tại mỗi cuộc tiếp xúc thấp nhất là 150 người (không kể số cán bộ tỉnh, huyện và cơ sở tham gia công tác tổ chức). Mỗi điểm tiếp xúc cử tri chỉ tổ chức cho ứng cử viên 2 cấp tiếp xúc gồm ứng cử viên ĐBQH với ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh hoặc ứng cử viên đại biểu HĐND cấp tỉnh với huyện.
* Việc tổ chức cho ứng cử viên tiếp xúc cử tri và hình thức tổ chức được quy định như thế nào?
- Nơi được chọn tổ chức hội nghị cử tri về điểm nơi, hậu cần, trang trí gồm: cờ Tổ quốc, ảnh Bác, hoa, hệ thống âm thanh, có đủ ghế ngồi, nước uống cho cử tri. Phông phía trên trang trí như sau: Đối với hội nghị tiếp xúc cử tri cho người ứng cử ĐBQH: “Hội nghị tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử ĐBQH khóa XV”. Đối với hội nghị tiếp xúc cử tri cho người ứng cử đại biểu HĐND: “Hội nghị tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử đại biểu HĐND (tỉnh, huyện, xã) nhiệm kỳ 2021 - 2026”. Trường hợp có thể lồng ghép tổ chức hội nghị chung cho cả người ứng cử ĐBQH và người ứng cử đại biểu HĐND: “Hội nghị tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử ĐBQH khóa XV và người ứng cử đại biểu HĐND tỉnh, nhiệm kỳ 2021 - 2026”.
Từng xã, phường, thị trấn tùy điều kiện thực tế nên tổ chức phương tiện hoặc tạo điều kiện để cử tri tham dự các cuộc tiếp xúc thuận lợi và truyền thanh trực tiếp nội dung tiếp xúc cử tri.
Thời gian và địa điểm hội nghị tiếp xúc cử tri được thông báo trước 7 ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thành phố phân công cán bộ trực tiếp điều hành, đọc tiểu sử, ghi biên bản cho từng cuộc tiếp xúc cử tri.
Nội dung, chương trình tiếp xúc cử tri (ứng cử viên ĐBQH, ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh): Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu (MTTQ Việt Nam huyện). Đọc tiểu sử tóm tắt của người ứng cử và giới thiệu thứ tự, người ứng cử trình bày chương trình hành động (MTTQ Việt Nam cấp huyện). Từng người ứng cử báo cáo với cử tri về dự kiến việc thực hiện trách nhiệm của người đại biểu nếu được bầu làm ĐBQH, đại biểu HĐND (thời gian trình bày chương trình hành động của mỗi ứng cử viên tối đa là 8 phút). Cử tri nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với những người ứng cử. Người ứng cử và cử tri trao đổi dân chủ, thẳng thắn và cởi mở những vấn đề cùng quan tâm. Tiếp thu, giải trình ý kiến cử tri (của lãnh đạo địa phương và đại diện những người ứng cử). Chủ trì hội nghị phát biểu ý kiến kết thúc hội nghị.
Thời gian tiến hành vận động bầu cử, các cuộc hội nghị tiếp xúc cử tri tại các đơn vị bầu cử ở xã, phường, thị trấn và việc gặp gỡ, tiếp xúc cử tri tại cơ quan, đơn vị, tổ chức của người ứng cử được tiến hành từ ngày 5-5-2021 đến 20-5-2021.
Địa điểm cụ thể do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, xã phối hợp với UBND cùng cấp chọn (nên chọn ở những khu trung tâm của liên xã đảm bảo thuận lợi cho việc đi lại của bà con cử tri).
Phân bổ cụ thể số đơn vị, số cuộc tiếp xúc cử tri: Cách bố trí các đơn vị, các cuộc tiếp xúc cử tri được thực hiện trên quan điểm chung là: kết hợp tiếp xúc giữa cử tri với ứng cử viên ĐBQH và ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh hoặc ứng cử viên đại biểu HĐND cấp huyện nếu trên cùng một địa bàn (chỉ tổ chức kết hợp 2 cấp). Mỗi ứng cử viên ĐBQH được tổ chức tiếp xúc cử tri từ 10 đến 12 cuộc. Mỗi ứng cử viên đại biểu HĐND tỉnh được tổ chức tiếp xúc cử tri từ 5 đến 6 cuộc.
Điểm mới, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có Hướng dẫn số 60/HD-MTTW-BTT ngày 20-4-2021 về việc tiếp nhận và giám sát việc thực hiện Chương trình hành động của ĐBQH khóa XV, đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021 - 2026. Cụ thể ngay sau khi trúng cử, đại biểu hoàn chỉnh chương trình hành động, được đánh máy trên khổ giấy A4, ghi rõ họ, tên, nghề nghiệp, chức vụ, địa chỉ, có chữ ký của người ứng cử. Đối với người ứng cử ĐBQH gửi 2 bản chương trình hành động đến Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; người ứng cử đại biểu HĐND gửi 1 bản đến Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam nơi mình ứng cử. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp xây dựng kế hoạch tổ chức theo dõi, giám sát thường xuyên việc thực hiện chương trình hành động của ĐBQH, đại biểu HĐND.
* Xin cảm ơn Quyền Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nguyễn Phúc Linh!
Hữu Hiệp (thực hiện)