Hiện nay, người cao tuổi ở cộng đồng đang cần sự hỗ trợ và chăm sóc cơ bản tại nhà, đặc biệt là những người già, người tàn tật, người sống cô đơn, người sống với vợ (chồng), nhưng vợ (chồng) là người cao tuổi, người sống với con (cháu), nhưng con (cháu) thuộc đối tượng bảo trợ xã hội, người có bệnh nặng, người nghèo, người phải nuôi cháu mồ côi hoặc phải chăm sóc cháu do cha mẹ đi làm ăn xa.
Ở cộng đồng, có nhiều người sẵn sàng tình nguyện giúp đỡ người khác, làm tình nguyện viên chăm sóc tại nhà trong mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau (CLB). Toàn tỉnh đã thành lập và đi vào hoạt động 6 CLB, tại các xã: Sơn Định, Vĩnh Hòa, Phú Sơn (Chợ Lách) và Tân Thạch, Tiên Long, Phước Thạnh (Châu Thành), với tổng số 60 tình nguyện viên.
Tình nguyện viên chăm sóc tại nhà
Tình nguyện viên chăm sóc tại nhà có thể là người trẻ, người cao tuổi, nam, nữ, người giàu và người nghèo, có thời gian và sức khỏe, với mong muốn giúp đỡ người khác mà không đòi hỏi tiền công hay hỗ trợ. Họ sống gần nhà của người cần giúp đỡ. Họ có thể là thành viên của CLB hoặc là người ngoài CLB, nhưng phải tuân thủ các yêu cầu đối với tình nguyện viên, là: thực hiện hoạt động tình nguyện ít nhất 2 lần/tuần, tham gia các buổi họp hay tập huấn dành cho tình nguyện viên khi được mời, có khả năng làm và gửi báo cáo hàng tháng về công việc của tình nguyện viên cho Ban Chủ nhiệm CLB.
Công việc của tình nguyện viên
Tình nguyện viên chăm sóc tại nhà có thể thực hiện một hoặc một số các hoạt động sau: Làm bạn với người được chăm sóc thông qua trò chuyện, tâm sự, lắng nghe, khuyên bảo; giúp đỡ các công việc nhà, phụ làm các công việc đồng áng, vườn tược; hỗ trợ tham gia các hoạt động hội nhập xã hội (tư vấn, đi chùa, đi thăm hàng xóm, bạn bè, tham gia các hoạt động tại cộng đồng); chăm sóc khi ốm đau, giúp tắm rửa, vệ sinh cá nhân, giúp chăm sóc sức khỏe; ngoài ra, tình nguyện viên thông tin kịp thời cho Ban chủ nhiệm CLB về những vấn đề ngoài khả năng giúp đỡ, để có biện pháp huy động thêm tình nguyện viên hoặc kết nối với những người, tổ chức có liên quan khác để chăm sóc, hỗ trợ khi cần thiết.
Phẩm chất của tình nguyện viên
Tình nguyện viên trước hết phải có lòng nhân ái, đó là lòng yêu thương con người, sẵn sàng giúp đỡ khi cần thiết “thương người như thể thương thân”, lòng thương người ở đây không phải là lòng thương hại, ban ơn mà là lòng thương người hợp đạo lý, đầy tình nghĩa, thương yêu đùm bọc với thái độ tôn trọng, cảm thông, không được làm tổn thương người được mình giúp đỡ. Thứ hai, tình nguyện viên phải có tính trung thực, thật thà. Thái độ trung thực, thật thà dễ gây thiện cảm với người tiếp cận. Những người khó khăn cần giúp đỡ, đặc biệt là người cao tuổi, thường là những người rất nhạy cảm, họ có nhiều kinh nghiệm và dễ dàng nhận biết người không trung thực và thiếu thật thà. Thái độ trung thực, thật thà ở tình nguyện viên thể hiện ở chỗ không vụ lợi, chỉ mong đem lợi ích đến cho người khó khăn, đây là chìa khóa để tình nguyện viên tiếp cận, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của người cao tuổi, từ đó có hướng giúp đỡ có hiệu quả. Ngoài ra, trung thực, thật thà sẽ giúp tình nguyện viên cùng Câu lạc bộ dễ dàng hơn trong vận động, quyên góp sự giúp đỡ của cộng đồng cho người được chăm sóc. Thứ ba, tình nguyện viên phải có tính kiên trì, chịu thương, chịu khó. Dù khó khăn trở ngại cũng không thay đổi ý định, quyết làm cho được điều mình dự định. Đến với những người có hoàn cảnh khó khăn, những người cao tuổi, lúc đầu tình nguyện viên có thể gặp phải sự thờ ơ, lảng tránh do người có hoàn cảnh khó khăn mặc cảm, ngại tiếp xúc hoặc người cao tuổi bị điếc, bị lẫn,… những lúc này, nếu thiếu tính kiên trì, tình nguyện viên sẽ dễ chán nản, bỏ cuộc.
Đối tượng được tình nguyện viên chăm sóc tại nhà
- Người cao tuổi cô đơn không nơi nương tựa, hoặc gia đình chỉ có hai vợ chồng cao tuổi sống với nhau, hoặc có con (cháu), nhưng họ cũng là đối tượng bảo trợ xã hội, hoặc có con (cháu), nhưng họ không có điều kiện phụng dưỡng cha mẹ.
- Người cao tuổi bị bệnh lâu ngày, sức khỏe giảm sút, không thể tự chăm sóc, mắc nhiều bệnh, con (cháu) phải chăm sóc dài ngày, cần có sự giúp đỡ thêm, hoặc có khó khăn đột xuất cần sự trợ giúp.
- Người cao tuổi đang phải nuôi cháu mồ côi, hoặc phải chăm sóc cháu do cha mẹ trẻ đi làm ăn xa, bận rộn.
- Các gia đình có trẻ mồ côi hoặc có cha (mẹ), nhưng thiếu sự quan tâm chăm sóc do đi làm ăn xa, bệnh tật.
- Các gia đình có nạn nhân bị bạo lực gia đình.
- Các gia đình có người bị ảnh hưởng chất độc da cam, người khuyết tật, người có bệnh mãn tính, hiểm nghèo.
Quyền lợi của tình nguyện viên
Tình nguyện viên được tập huấn các kỹ năng về chăm sóc tại nhà, được hưởng các quyền lợi như một thành viên của CLB, được mời tham dự các buổi sinh hoạt hàng tháng của CLB, được khám sức khỏe, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với các tình nguyện viên và tham gia các hoạt động khác của CLB; được CLB ghi nhận sự cống hiến đối với cộng đồng, được đề xuất các tổ chức, đoàn thể hoặc chính quyền địa phương có hình thức ghi nhận công lao.