Quy hoạch đến năm 2020, tỉnh có 12 cụm công nghiệp (CCN), với tổng diện tích 408ha. Việc đẩy nhanh tiến độ triển khai xây dựng, phát triển các CCN sẽ giúp tỉnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, góp phần tăng thu ngân sách. Đến thời điểm này, chưa địa phương nào mời gọi được nhà đầu tư vào hạ tầng CCN, dẫn đến khó mời gọi nhà đầu tư thứ cấp. Đây là điểm “nghẽn” của tỉnh trong nhiều năm qua và cần có giải pháp khả thi trong thời gian tới.
Doanh nghiệp đầu tư hệ thống xử lý nước thải trong Cụm công nghiệp Long Phước (Châu Thành).
Trên 4,2 ngàn tỷ đồng đầu tư hạ tầng
CCN - tiểu thủ công nghiệp Phong Nẫm giai đoạn 1 có hơn 40ha. UBND tỉnh đã cho phép mở rộng giai đoạn 2 là 34ha. Hiện nay, CCN có 6 doanh nghiệp (DN) đăng ký đầu tư và lấp đầy giai đoạn 1. Trong đó, có 3 DN có quy mô tài chính mạnh. Ông Phạm Tấn Lễ - Phó chủ tịch UBND huyện Giồng Trôm cho biết, CCN giai đoạn 1 đã được đầu tư kết cấu hạ tầng gồm đường giao thông trục chính (với chiều dài 990m, rộng 4m), cầu 30-4 (dài 36,7m, mặt cầu rộng 3,5m). Hệ thống điện 3 pha 22kV, hệ thống viễn thông, internet, nước máy được cung cấp phục vụ sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của DN, đầu tư thêm cầu 30-4 mới nằm trên đường trục chính trong cụm, tải trọng 40 feet (25 tấn); đầu tư xây dựng mở rộng đường trục chính D1 trong cụm đạt theo chuẩn quy hoạch.
Ông Dương Văn Chương - Phó chủ tịch UBND huyện Ba Tri cho biết: CCN Thị trấn - An Đức hiện có 7 dự án đăng ký đầu tư, diện tích cho thuê 7,806ha, tổng vốn trên 189 tỷ đồng. Huyện đã xây dựng xong cơ sở hạ tầng giai đoạn 1 và đang hoàn thiện hồ sơ thiết kế xây dựng cơ sở hạ tầng giai đoạn 2 với tổng kinh phí khoảng 37 tỷ đồng, dự kiến triển khai trong năm 2018. Để phục vụ nhu cầu đầu tư, UBND huyện cũng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết CCN phần mở rộng.
Đối với CCN An Hòa Tây cũng đã có 6 DN xin đầu tư nhưng chưa có đất sạch. Theo Phó chủ tịch UBND huyện Ba Tri, huyện đang đối mặt với những cái khó như tạo quỹ đất sạch, nước sạch, giá giải phóng mặt bằng bình quân từ 1,6 - 2 tỷ đồng/ha. Thời gian qua, UBND huyện đã chỉ đạo các ngành huyện tranh thủ xin hệ số k để khi có nhà đầu tư sẽ lập tức áp giá đền bù cho nhà đầu tư ứng tiền.
Một số CCN khác trên địa bàn tỉnh như: Thành Thới B, Tân Thành Bình, cảng An Nhơn, Phú Hưng, thị trấn Thạnh Phú, Bình Thới… cũng đang kêu gọi đầu tư hạ tầng cũng như đầu tư thứ cấp trong CCN. Đến nay, tổng vốn đầu tư cho các CCN hơn 4.200 tỷ đồng; trong đó, chủ yếu là nguồn vốn thu hút từ DN, với hơn 4.000 tỷ đồng.
Nhà máy bia ở Cụm công nghiệp Long Phước (Châu Thành) đã đưa vào hoạt động.
Những khó khăn cần khắc phục
Theo ông Dương Văn Phúc - Phó giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, nguyên nhân tỉnh khó mời gọi nhà đầu tư vào hạ tầng CCN tại Bến Tre so với các tỉnh là chi phí đền bù giải phóng mặt bằng cao, nền địa chất (đất phù sa). Cụ thể như trường hợp CCN Long Phước (Châu Thành), do không có tiền đầu tư đền bù giải phóng mặt bằng một lần nên tỉnh phải mất 11 tỷ đồng/1ha giải phóng mặt bằng. Đồng thời, hạ tầng ngoài hàng rào các CCN như giao thông, điện, nước phần lớn chưa có hoặc còn yếu kém. Hầu hết CCN đã thành lập hoặc đang chuẩn bị đi vào hoạt động đều chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung.
Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền - giảng viên Khoa Quản trị kinh doanh Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trở ngại trong thu hút đầu tư hạ tầng CCN của tỉnh được nhận diện ban đầu là chi phí đền bù giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng cao. Tỉnh đã có giải pháp cho vấn đề này như ưu đãi về thuê đất (0,5% giá đất ban hành), giao thêm đất cho nhà đầu tư để xây dựng nhà ở công nhân, hỗ trợ tối đa 30% chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng.
Nhằm tháo gỡ khó khăn còn vướng mắc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Lập đã chỉ đạo các địa phương tập trung thực hiện nhiều giải pháp trong phát triển CCN. Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và các huyện, thành phố thẩm định giá đất, thực hiện việc bồi thường khi thu hồi đất, thu tiền sử dụng đất, giao đất và quyết định giá cho thuê đất đối với các DN và chủ đầu tư xây dựng trong CCN. Các địa phương có nguồn thu sử dụng đất, trong đó 10% chi đo đạc, 30% chi phát triển quỹ đất và 60% đầu tư hạ tầng. Các sở, ngành có liên quan cần công khai, minh bạch và đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong đăng ký đầu tư, giao đất, cho thuê đất, xây dựng và quản lý môi trường. “UBND các huyện, thành phố quan tâm cân đối từ nguồn vốn ngân sách của địa phương để đầu tư từng bước cơ sở hạ tầng kỹ thuật và các dịch vụ hỗ trợ ngoài hàng rào, nhằm tạo môi trường thuận lợi để khuyến khích, thu hút đầu tư trong và ngoài nước, tận dụng được các tiện ích của hạ tầng kỹ thuật và các dịch vụ công cộng” - Phó chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh.
|
Xây dựng cụm công nghiệp cần hội đủ 4 yếu tố
Những khó khăn trong thu hút đầu tư của Bến Tre cũng giống như các tỉnh trong khu vực. Nhưng so với nhiều nơi, Bến Tre có rất nhiều tiềm năng để phát triển CCN cũng như thu hút đầu tư hạ tầng. Một trong các giải pháp tới đây là cần cân nhắc đến những hấp dẫn khác đối với nhà đầu tư cũng như khả năng thu hút DN vào cụm. Bến Tre cần định vị công nghiệp đúng, hình thành các CCN phù hợp. Từ đó có cơ chế thúc đẩy DN quy tụ và nhà đầu tư hạ tầng.
Cần phát huy lợi thế so sánh về vùng nguyên liệu nông nghiệp phục vụ cho công nghiệp chế biến các mặt hàng lương thực thực phẩm như dừa, bưởi, chôm chôm, nhãn, tôm… Tỉnh cần tranh thủ sự cộng hưởng các địa phương bằng cách kết nối các tỉnh về mở rộng phát triển vùng nguyên liệu cho công nghiệp chế biến tại địa phương và để phân phối hàng hóa. Bên cạnh việc quy hoạch đúng ngành, đúng DN, việc xây dựng CCN phải hội đủ 4 yếu tố như: năng động trong cải cách hành chính, phát triển dịch vụ hỗ trợ cho DN, các điều kiện đầu vào và thị trường tiêu thụ, xây dựng ngày càng hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp. Nhìn chung, tới đây, Bến Tre cần có chiến lược rõ ràng để hấp dẫn nhà đầu tư hạ tầng ngay từ ban đầu.
(Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền - Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, TP. Hồ Chí Minh)
|
Bài, ảnh: Cẩm Trúc