Số đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân tăng so với năm 2023

 Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình trình bày báo cáo trước Quốc hội. 

Theo Báo cáo, trong năm 2024, tình hình công dân đến nơi tiếp công dân của các cơ quan của QH, Đoàn đại biểu QH (ĐBQH) giảm nhưng số lượng đơn thư KNTC, kiến nghị, phản ánh của công dân gửi đến các cơ quan của QH, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ QH, Đoàn ĐBQH tăng 1.033 đơn so với năm 2023.

Nội dung đơn thư của công dân gửi đến trong lĩnh vực hành chính chủ yếu có liên quan đến các lĩnh vực: về quản lý đất đai, xây dựng; về việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; về quản lý và vận hành nhà chung cư.

Trong đó, đáng lưu ý là các vụ việc KNTC đông người liên quan đến hoạt động đầu tư tài chính; hoạt động của khu xử lý rác thải, chăn nuôi tập trung gây ô nhiễm môi trường; về lao động - việc làm, do bị ảnh hưởng suy thoái của kinh tế toàn cầu, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, sản xuất cầm chừng, có doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản dẫn đến việc không thực hiện đầy đủ chế độ tăng lương, phụ cấp cho người lao động như đã cam kết của chủ doanh nghiệp; liên quan đến đất đai nông, lâm trường … cần được các cơ quan chức năng quan tâm có giải pháp hữu hiệu để hạn chế phát sinh và giải quyết dứt điểm trong thời gian tới.

 Nội dung đơn thư thuộc lĩnh vực giải quyết của các cơ quan tư pháp chủ yếu là đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.

Trong đó đáng lưu ý là tình hình khiếu kiện hành chính, nhất là trong lĩnh vực đất đai có chiều hướng gia tăng ở một số địa phương khi công dân cho rằng cơ quan hành chính nhà nước chưa thực hiện đúng các quy định của pháp luật khi giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai.

Đây là vấn đề cần được các cơ quan quản lý hành chính quan tâm khi thực hiện công vụ, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai và phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan Tòa án trong việc giải quyết các vụ án hành chính.

Trong năm qua, các cơ quan của QH, Đoàn ĐBQH đã tiếp 4.987 lượt người đến KNTC, kiến nghị, phản ánh về 4.608 vụ việc và có 234 lượt đoàn đông người.

Qua tiếp công dân, các cơ quan đã ban hành 1.092 văn bản chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết; hướng dẫn bằng văn bản đối với 295 đơn; trực tiếp giải thích, thuyết phục, vận động 3.221 lượt công dân chấp hành các bản án, kết luận, quyết định giải quyết của cơ quan có thẩm quyền.

Các cơ quan của QH, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ QH, Đoàn ĐBQH nhận được tổng số 32.212 đơn thư của công dân gửi đến, tăng 1.033 đơn so với năm 2023.

Qua nghiên cứu 9.676 đơn đủ điều kiện xử lý, các cơ quan đã chuyển 4.216 đơn đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết; ban hành văn bản hướng dẫn, trả lời công dân đối với 1.384 đơn; tiếp tục nghiên cứu 534 đơn và lưu theo dõi 23.960 đơn.

Qua nghiên cứu nội dung đơn thư của công dân và kết quả giải quyết, trả lời của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, các cơ quan đã thực hiện các hoạt động giám sát việc giải quyết đối với 252 vụ việc.

Theo các báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, trong năm 2024, các cơ quan đã nhận được 971 đơn thư KNTC, kiến nghị, phản ánh của công dân, tổ chức do các cơ quan của QH, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ QH, Đoàn ĐBQH và ĐBQH chuyển đến. Đến nay, các cơ quan đã xem xét, giải quyết và trả lời được 697 đơn thư được gửi đến.

Thực hiện nhiệm vụ giúp Ủy ban Thường vụ QH theo dõi, đôn đốc và giám sát việc thực hiện kiến nghị của Ủy ban Thường vụ QH, Ban Dân nguyện đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan của QH, Đoàn ĐBQH các địa phương tổ chức giám sát, khảo sát về việc thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC của công dân.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác dân nguyện trong thời gian tới, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị:

Đối với các cơ quan của QH, Đoàn ĐBQH: Tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, xử lý đơn và giám sát việc giải quyết KNTC, nhất là các vụ việc phức tạp, tồn đọng, kéo dài; nâng cao hơn nữa chất lượng công tác tham mưu để hạn chế việc chuyển đơn KNTC đến không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết hoặc chuyển đơn đối với vụ việc đã được giải quyết hết thẩm quyền, đúng quy định pháp luật.

Tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KNTC, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính trong việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết KNTC. Sớm sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện quy định của pháp luật về tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết đơn thư KNTC, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Đối với những vụ việc chưa được giải quyết hoặc giải quyết nhưng công dân vẫn còn tiếp tục KNTC bức xúc, dư luận xã hội quan tâm, các cơ quan của QH, Đoàn ĐBQH cần chủ động, phối hợp với các cơ quan có liên quan để giám sát và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên thực tiễn.

Chú trọng hơn nữa công tác tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, kỹ năng cho đại biểu dân cử và công chức tham mưu, giúp việc về công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết KNTC.

Đối với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ ngành Trung ương: Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trong thời gian tới, đảm bảo cho việc tổ chức thành công đại hội Đảng các cấp; bầu cử đại biểu QH khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ ngành, địa phương tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt một số nhiệm vụ, giải pháp sau: Triển khai, thực hiện có hiệu quả các nội dung kiến nghị của Ủy ban Thường vụ QH tại Nghị quyết 623, trong đó cần quan tâm đến việc hoàn thiện thể chế về tiếp công dân, giải quyết KNTC; sớm ban hành quy định về việc giải quyết kiến nghị, phản ánh để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan.

Tăng cường công tác quản lý nhà nước, thanh tra công vụ về tiếp công dân, giải quyết KNTC; chủ động trong việc nắm tình hình, nhất là ở những địa phương đang có hoặc tiềm ẩn xảy ra vụ việc đông người, phức tạp để chủ động đôn đốc, phối hợp với địa phương giải quyết dứt điểm.

Có giải pháp xử lý dứt điểm tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp lên các cơ quan Trung ương; tổng kết việc rà soát các vụ việc KNTC tồn đọng, phức tạp, kéo dài để giải quyết dứt điểm, đồng thời rà soát lại các vụ việc phức tạp mới phát sinh để lập danh sách rà soát trong thời gian tới. 

Khẩn trương xem xét, giải quyết các vụ việc đã được Ủy ban Thường vụ QH kiến nghị nhưng đến nay chưa được giải quyết, trả lời hoặc chưa có thông tin kết quả giải quyết.

Đối với Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: Tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả các nội dung kiến nghị của Ủy ban Thường vụ QH tại Nghị quyết 623 thuộc trách nhiệm của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Tiếp tục có giải pháp nâng cao hơn nữa chất lượng, tiến độ giải quyết các vụ án; đảm bảo các bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực được thực thi, góp phần hạn chế phát sinh KNTC kéo dài.

Có giải pháp khắc phục những nguyên nhân chủ quan, nhất là nguyên nhân liên quan đến trình độ, trách nhiệm của một số cán bộ được phân công làm công tác giải quyết KNTC, xem xét đề nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.

Tăng cường quan hệ phối hợp giữa Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao với cơ quan của QH trong việc tiếp nhận, xử lý đơn thư công dân gửi đến; phối hợp chặt chẽ trong việc thông tin để hạn chế tình trạng chuyển đơn không đúng địa chỉ, chuyển đơn không rõ căn cứ. 

Khẩn trương xem xét, giải quyết các vụ việc đã được các cơ quan của QH, Đoàn ĐBQH kiến nghị nhưng đến nay chưa được giải quyết, trả lời hoặc chưa có thông tin kết quả giải quyết.

Sau khi nghe trình bày báo cáo, QH tiến hành thảo luận ở hội trường về nội dung này.

Ý Nhiên