Phát huy truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”

Nhân dân ta có truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, đó là một trong những giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của con người Việt Nam. Ngay từ những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn ngày 27-7 làm Ngày Thương binh toàn quốc, đến năm 1955 đổi thành “Ngày Thương binh, liệt sĩ”. Đây là dịp để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ghi nhớ, tôn vinh công ơn các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và người có công với nước.

70 năm qua (1947 - 2017), Ngày Thương binh, liệt sĩ đã trở thành ngày có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, mang đậm bản sắc văn hóa con người Việt Nam. Kể từ ngày 26-2-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 20/SL về chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Từ đó đến nay, Đảng và Nhà nước ta đã thường xuyên xem xét bổ sung chính sách ưu đãi người có công với nước; các chính sách đó đã chế định thành pháp luật, được ghi trong Hiến pháp, pháp lệnh, đã và đang được bổ sung, hoàn thiện, nhằm ghi nhận và tôn vinh thành tích; đền đáp một phần cống hiến hy sinh của quý mẹ Việt Nam anh hùng, thương binh, liệt sĩ và gia đình có công với cách mạng.

Thực hiện chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước, đến nay tỉnh đã ghi nhận, tôn vinh và thực hiện chăm lo cho hơn 140 ngàn người, đó là các bà mẹ Việt Nam anh hùng, các vị cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ tiền khởi nghĩa; anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; liệt sĩ, gia đình liệt sĩ; thương binh, bệnh binh, người hưởng chính sách như thương binh; người và gia đình có công giúp đỡ cách mạng; người tham gia kháng chiến được tặng thưởng huân chương, huy chương, bằng khen Thủ tướng Chính phủ, bằng khen UBND tỉnh... Hiện toàn tỉnh đang chi trả trợ cấp hàng tháng trên 25.500 người và gia đình có công với nước.

Với truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây”, hơn 40 năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bến Tre luôn quan tâm và không ngừng phấn đấu, góp phần làm cho đời sống của thương binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng ngày càng ổn định. Bên cạnh thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ, chính sách ưu đãi người có công, phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” ở Bến Tre phát triển khá mạnh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú và đã huy động được mọi nguồn lực trong các tầng lớp nhân dân. Hàng năm, Quỹ đền ơn đáp nghĩa của tỉnh đã vận động kinh phí xây dựng trên 200 nhà tình nghĩa cho gia đình chính sách, nâng số nhà tình nghĩa được xây dựng và sửa chữa đến nay trên 8.546 căn (trong đó thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ 1.754 căn). Đến nay đã giải quyết cơ bản về vấn đề nhà ở cho thương binh nặng, bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình 2 liệt sĩ trở lên. Hầu hết các thương binh nặng đều đã có cuộc sống ổn định tại gia đình. Tất cả bà mẹ Việt Nam anh hùng đều được các cơ quan, đơn vị nhận phụng dưỡng đến cuối đời. Vào dịp Tết Nguyên đán và ngày 27-7 hàng năm, tỉnh đã trích ngân sách gần 6 tỷ đồng để thăm hỏi, tặng quà cho các gia đình người có công. Đồng thời, các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân cũng đã có nhiều hoạt động chăm lo thiết thực đến đời sống đối tượng chính sách như: họp mặt, thăm hỏi, tặng quà, tặng sổ tiết kiệm, dụng cụ sinh hoạt, khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho gia đình chính sách. Những cố gắng trên đã góp phần làm cho người và gia đình có công với nước ngày càng có cuộc sống “Yên ổn về vật chất, vui vẻ về tinh thần”.

Bên cạnh đó, công tác mộ nghĩa trang liệt sĩ cũng được Đảng bộ và nhân dân hết sức quan tâm. Toàn tỉnh hiện có 17 nghĩa trang liệt sĩ, quy tập và bảo quản trên 18.000 hài cốt liệt sĩ là con em Bến Tre và các tỉnh bạn đã hy sinh trong hai cuộc kháng chiến và số mộ liệt sĩ gia đình quản lý cũng được hỗ trợ xây dựng kiên cố. Trong những năm qua, bằng nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Trung ương và địa phương đã xây dựng và nâng cấp các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh ngày càng khang trang. Ngày 14-11-2005, Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 01/2005/CT-TU về việc chăm lo nhà ở cho gia đình chính sách và xây dựng đền thờ liệt sĩ, đến nay đã có 153 đền thờ liệt sĩ (nay gọi là nhà bia ghi tên liệt sĩ) tại các xã, phường, thị trấn được xây dựng bằng nguồn đóng góp của nhân dân và được bảo quản chu đáo, xứng đáng là công trình văn hóa lịch sử để giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Kết quả mang lại từ phong trào đền ơn đáp nghĩa ở Bến Tre là điều đáng trân trọng. Tuy nhiên, sự đền ơn đáp nghĩa chỉ bù đắp, an ủi, xoa dịu phần nào sự mất mát, hy sinh to lớn của những gia đình có công. Tuy nhiên hiện vẫn còn nhiều liệt sĩ chưa tìm được hài cốt; nhiều đối tượng chính sách còn khó khăn về nhà ở và mức sống của các gia đình chính sách có cải thiện, nâng lên nhưng chưa thật sự ổn định, bền vững.

Để chăm lo tốt hơn đời sống thương binh, gia đình liệt sĩ và những người có công với nước, trong thời gian tới, các cấp, các ngành tiếp tục nêu cao tinh thần “Uống nước nhớ nguồn”, bằng tình cảm sâu sắc và việc làm thiết thực, tích cực tham gia chung tay cùng với ngành lao động - thương binh và xã hội thực hiện tốt hơn nữa công tác chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ và những người có công với nước. Thường xuyên tuyên truyền nâng cao truyền thống yêu nước và đạo nghĩa “Uống nước nhớ nguồn” trong các tầng lớp nhân dân, nhất là trong thế hệ trẻ, làm cho mọi người nhận thức sâu sắc và trân trọng tri ân công lao to lớn của các anh hùng - liệt sĩ và những người có công với nước, biến nhận thức và tình cảm tốt đẹp đó thành hành động cách mạng thiết thực trong việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công, nhằm góp phần giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống văn hóa con người Việt Nam.

(Trích tham luận tại buổi tọa đàm với chủ đề “Phát huy các giá trị truyền thống văn hóa trong xây dựng và phát triển toàn diện con người Bến Tre” do Báo Đồng Khởi phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức vào ngày 20-6-2017)