Đại tá Nguyễn Chí Quang - Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh trao quân hàm cho tân binh tại buổi khai mạc huấn luyện chiến sĩ mới năm 2023. Ảnh: Phương Khánh
64 năm Bộ đội Biên phòng ra đời
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, nước ta tạm thời bị chia làm 2 miền Nam - Bắc. Trước yêu cầu của nhiệm vụ bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, ngày 19-1-1958, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) đã ra Nghị quyết số 58-NQ/TW về việc tổ chức “Xây dựng lực lượng Cảnh vệ nội địa và Biên phòng”.
Thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, ngày 3-3-1959, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 100/TTg hợp nhất các đơn vị công an, bộ đội làm nhiệm vụ trên các tuyến biên giới, bờ biển, giới tuyến và bảo vệ các mục tiêu nội địa thành một lực lượng có tổ chức thống nhất, chặt chẽ từ Trung ương đến cơ sở, lấy tên gọi là Công an nhân dân vũ trang.
Ngay sau ngày thành lập, Công an nhân dân vũ trang đã chủ động triển khai nhiệm vụ bảo vệ biên giới, bờ biển và các mục tiêu quan trọng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng và chính quyền địa phương tiến hành tiễu phỉ, trừ gian và phá tan âm mưu gây bạo loạn ở các địa phương (truy bắt và tiêu diệt trên 100 toán gián điệp biệt kích với gần 2.000 tên, thu nhiều vũ khí, điện đài), nhiều lần làm thất bại âm mưu và hành động phá hoại của địch.
Trên chiến trường miền Nam, sự chiến đấu anh dũng của hơn 5.000 cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang miền Bắc chi viện cùng với các lực lượng vũ trang (LLVT) khác góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ngày 30-4-1975.
Sau năm 1975, đất nước thống nhất, Công an nhân dân vũ trang nhanh chóng tổ chức triển khai lực lượng trên cả nước, hình thành một hệ thống bảo vệ biên giới thống nhất; phối hợp với công an, quân đội và nhân dân cả nước quyết tâm đấu tranh chống kế hoạch “hậu chiến”, truy quét tàn quân FULRO, chống vượt biên, vượt biển trái phép, bóc gỡ cơ sở ngầm của địch, củng cố hệ thống chính trị cơ sở mới thành lập ở các tỉnh biên giới phía Nam.
Trong chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam (1975 - 1979) và biên giới phía Bắc (1979 - 1989), cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân vũ trang luôn nêu cao ý chí “kiên quyết dũng cảm trước kẻ thù, tận tụy với nhân dân” phối hợp tác chiến với các LLVT tấn công tiêu diệt, ngăn chặn quân xâm lược, bảo vệ biên giới, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân.
Trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, ngày 10-10-1979, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết số 22-NQ/TW chuyển giao nhiệm vụ và lực lượng Công an nhân dân vũ trang từ Bộ Nội vụ sang Bộ Quốc phòng đổi tên thành Bộ đội Biên phòng (BĐBP); tiếp tục thực hiện trọng trách bảo vệ biên giới Tổ quốc trong giai đoạn mới.
BĐBP đã xây dựng và triển khai nhiều kế hoạch đấu tranh phòng chống tội phạm gắn với bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Tính từ năm 1998 đến nay, BĐBP đã xác lập hơn 1.600 chuyên án, xây dựng trên 7 ngàn kế hoạch nghiệp vụ, bắt giữ và xử lý hơn 107 ngàn vụ với trên 167 ngàn đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia, mua bán người, tiền giả và các loại tội phạm khác; giải cứu trên 2.000 nạn nhân bị mua bán về tái hòa nhập cộng đồng. Xử phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, tang vật sung công quỹ nhà nước trị giá hàng chục ngàn tỷ đồng… Riêng đấu tranh với tội phạm về ma túy, BĐBP đã bắt giữ trên 120 ngàn vụ với trên 200 ngàn đối tượng.
BĐBP luôn tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, xây dựng “thế trận lòng dân” ở khu vực biên giới. Tích cực tham gia các chương trình phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, góp phần củng cố mối quan hệ gắn bó máu thịt quân - dân, được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân đánh giá cao.
Trải qua 64 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng BĐBP luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin yêu. Với chức năng, nhiệm vụ làm nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, những trang sử vẻ vang, chiến công của lực lượng đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý: Toàn lực lượng đã 2 lần được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân; 1 Huân chương Sao vàng, 3 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Độc lập, 3 Huân chương Quân công, 1 Huân chương Lao động hạng Nhì, 2 Huân chương Lao động hạng Ba, 156 lượt tập thể, 67 cá nhân được tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, hàng vạn tập thể và cá nhân được trao tặng các phần thưởng cao quý khác...
Bộ đội Biên phòng tỉnh Bến Tre
Ngày 20-12-1960, tại căn cứ xã Châu Bình, huyện Giồng Trôm, Phân đội An ninh vũ trang tỉnh được thành lập, làm nhiệm vụ cảnh vệ, cận vệ, bảo vệ cơ quan lãnh đạo tỉnh và các mục tiêu quan trọng trong tỉnh, chiến đấu giữ vững căn cứ, đường hành lang liên tỉnh và từ tỉnh xuống huyện. Sau năm 1975, đất nước thống nhất, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Công an nhân dân vũ trang, lực lượng An ninh vũ trang tỉnh cùng với 1 đại đội Công an nhân dân vũ trang được điều động từ một số tỉnh ở miền Bắc vào tổ chức thành đơn vị Công an nhân dân vũ trang tỉnh Bến Tre (nay là BĐBP tỉnh Bến Tre).
Trong nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới biển (BGB) và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, BĐBP tỉnh đã tích cực xây dựng, củng cố, tăng cường thế trận bí mật, đẩy mạnh đấu tranh chống gián điệp, tình báo, phản động lưu vong xâm nhập; chống các tội phạm hình sự, ma túy, buôn lậu, gian lận thương mại… đạt nhiều thành tích, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn BGB của tỉnh. Đặc biệt, đã tham gia triệt phá một tổ chức phản cách mạng “Việt Nam phục quốc” vào năm 1978; ngăn chặn, truy bắt hàng trăm vụ vượt biển trốn ra nước ngoài trong những năm 1976 - 1984, thu giữ một số lượng lớn tiền, vàng và tang vật có giá trị lớn nộp vào ngân sách nhà nước.
Trong quá trình xây dựng, chiến đấu bảo vệ BGB, lực lượng BĐBP tỉnh còn thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả đối với phong trào cách mạng của nhân dân Campuchia. Tháng 2-1979, chấp hành mệnh lệnh của Bộ Tư lệnh BĐBP, BĐBP tỉnh đã tổ chức 1 trung đội hành quân và có mặt tại chiến trường ngay từ những ngày đầu. Sau thắng lợi của nhân dân Campuchia đập tan chế độ diệt chủng Pôn-Pốt, tháng 6-1982, theo yêu cầu cử cố vấn sang giúp bạn xây dựng đồn, trạm và hướng dẫn nghiệp vụ công tác biên phòng, 12 cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đã hăng hái xung phong lên đường làm nhiệm vụ quốc tế.
Với những thành tích đã đạt được, từ ngày thành lập đến nay, BĐBP tỉnh đã vinh dự được Đảng, Quốc hội, Nhà nước tuyên dương đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân và 3 cá nhân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân; nhiều tập thể và cá nhân được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba; hàng ngàn lượt tập thể và cá nhân được Chính phủ, các bộ, ban, ngành Trung ương và tỉnh tặng cờ, bằng khen, giấy khen.
“Ngày Biên phòng toàn dân” ở tỉnh
Cùng với quá trình đổi mới toàn diện của đất nước, nhiệm vụ củng cố quốc phòng và bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong bối cảnh mới, điều kiện mới đã và đang đặt ra những vấn đề hết sức mới mẻ. UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành, đoàn thể quán triệt sâu sắc các nội dung yêu cầu “Ngày Biên phòng” theo Quyết định số 16/HĐBT ngày 22-2-1989 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), đồng thời đã cụ thể hóa thành Chỉ thị số 06/CT-UBND ngày 16-2-1990 về tổ chức “Ngày Biên phòng toàn dân” (BPTD) ở tỉnh Bến Tre.
Các đại đội, tiểu đoàn huấn luyện ký giao ước thi đua tại buổi khai mạc huấn luyện chiến sĩ mới năm 2023. Ảnh: Phương Khánh
Qua 34 năm thực hiện “Ngày BPTD”, UBND tỉnh đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể quán triệt sâu sắc và phối hợp triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về thực hiện các nội dung “Ngày BPTD”, qua đó thu hút đông đảo các tổ chức, nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh, cán bộ, hội viên và quần chúng nhân dân có những hoạt động hướng về BGB. Nhiều dự án lớn của Trung ương, của tỉnh đầu tư phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh đã được triển khai trên khu vực BGB, từng bước cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Phát huy được ý thức trách nhiệm và sức mạnh tổng hợp của các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các ngành, đoàn thể và toàn dân đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ chủ quyền vùng biển, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên khu vực BGB ngày càng vững chắc.
Với vai trò là lực lượng chuyên trách, BĐBP tỉnh đã luôn chủ động phối hợp với công an, quân sự, các cơ quan chức năng và địa phương làm tốt công tác nắm tình hình, kịp thời phát hiện và đấu tranh có hiệu quả với mọi âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch, các loại tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực BGB. 34 năm thực hiện “Ngày BPTD” đã có hàng trăm tập thể và cá nhân thuộc các sở, ngành, các huyện, xã đã có đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ chủ quyền an ninh BGB của tỉnh; tham gia xây dựng lực lượng BĐBP tỉnh vững mạnh, được UBND tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh BĐBP tặng thưởng bằng khen, kỷ niệm chương...
Từ cuối năm 2020 đến đầu năm 2022, trước diễn biến của tình hình dịch Covid-19 đã xuất hiện và gia tăng trong cả nước và địa bàn tỉnh Bến Tre, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã điều động 6 lần/120 lượt cán bộ, chiến sĩ tăng cường BĐBP tỉnh Long An để bảo vệ biên giới và phòng chống dịch Covid-19. Đồng thời chỉ đạo, tăng cường hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ phối hợp với các lực lượng thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát, để phòng chống dịch tại các chốt trên bộ, trên biển và tại khu vực cách ly, khu phong tỏa theo Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cùng quân dân cả nước vượt qua đại dịch.
BỘ CHỈ HUY BỘ ĐỘI BIÊN PHÒNG TỈNH