Mô hình đan hom tre tại xã Lương Phú, huyện Giồng Trôm.
Mở rộng sản xuất
Gia đình ông Phạm Ngọc Thái và bà Huỳnh Thị Ngọc Tuyết, ở Ấp 3, xã Lương Phú, huyện Giồng Trôm theo nghề đan hom lọp dùng để đặt tôm đã hơn 10 năm. Đây là nghề thủ công truyền thống được gia đình gìn giữ từ nhiều năm nay. Sản phẩm có thể làm quanh năm, tuy nhiên thường hút hàng vào vụ tôm, khoảng từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch.
Gắn bó với nghề đan hom qua nhiều năm, bà Tuyết cho biết, công việc dễ dàng, chỉ cần chịu khó theo học vài ngày là người già, trẻ em đều có thể làm được. Một chiếc hom đạt yêu cầu, người thợ phải chú ý đến từng thanh nan được vuốt và xếp đặt một cách hợp lý, đảm bảo con tôm chui vào nhưng không thể chui ra ngoài. Để sản phẩm đạt chất lượng, độ bền chắc cao, đáp ứng yêu cầu người tiêu dùng, đòi hỏi người thợ cần chú trọng đến công đoạn ra nan, vào hom, đặc biệt phải chọn loại tre, trúc đạt đến độ già nhất định. Do làm bằng thủ công, không có máy móc hỗ trợ, vì vậy, để hoàn thành một sản phẩm phải trải qua hơn 10 công đoạn từ cắt, chẻ, vuốt, đan… Công lao động bỏ ra khá lớn, nhưng sản phẩm làm ra không nhiều, chủ yếu lấy công làm lời nên thu nhập còn thấp. Vào thời gian vụ chính, gia đình phải làm từ 7 giờ sáng đến 12 giờ đêm mới kịp giao sản phẩm.
Hiện tại, gia đình bà Tuyết đang sản xuất 2 loại hom. Loại làm bằng nguyên liệu tre hoặc trúc, với giá thành từ 14 - 17 ngàn đồng/cái; loại hom làm bằng cọng nhựa, giá thành 50 ngàn đồng/cái. Trung bình mỗi ngày, một lao động làm ra từ 10 - 15 sản phẩm, sau khi trừ chi phí, thu nhập khoảng 2 triệu đồng/tháng. Tuy công việc vất vả nhưng niềm vui của gia đình là ngày càng có nhiều đầu mối tìm đến đặt hàng với số lượng lớn. Từ nhu cầu về nguồn vốn, năm 2018, Dự án AMD Bến Tre đã hỗ trợ cho gia đình với tổng số tiền hơn 16 triệu đồng từ Quỹ đồng tài trợ để đầu tư trang thiết bị như: máy cắt, chẻ, bào tre; kìm, kéo và các nguyên vật liệu khác.
Góp phần tăng thu nhập
Với nguồn vốn đầu tư của dự án, sản lượng hom làm ra tăng hơn 50%. Đặc biệt, sản phẩm đều và đẹp hơn. Bên cạnh đó, do các công đoạn được thực hiện bằng máy, nên ít tốn kinh phí thuê lao động gia công chẻ tre, từ đó giảm thời gian, chi phí sản xuất, tăng tiền lời. Nếu như trước đây, thu nhập của một lao động là 2 triệu đồng/tháng, thì sau khi được hỗ trợ, thu nhập tăng lên từ 3 - 4 triệu đồng/tháng.
Ông Lê Quang Xuân - cán bộ Kinh tế - Kế hoạch xã Lương Phú, huyện Giồng Trôm cho biết, trong quá trình thực hiện, gia đình bà Tuyết tuân thủ các điều kiện theo hợp đồng tài trợ đã ký kết giúp cho công tác quản lý, giám sát thuận lợi, không có vấn đề phát sinh. Các báo cáo định kỳ được thực hiện đúng tiến độ, nội dung đầy đủ. Tuân thủ quy định về mua sắm và cung cấp đủ các chứng từ cần thiết cho Dự án AMD Bến Tre.
Có thể nói, mô hình đan hom chủ yếu làm thủ công, nên không gây ô nhiễm môi trường, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân nông thôn. Mọi người dân đều có thể tranh thủ thời gian nhàn rỗi để đan hom, có thêm nguồn thu nhập. Mô hình mang tính bền vững cao vì có đầu ra ổn định. Đối với sản phẩm đầu vào, hiện nay nhiều thương lái bán tre, trúc từ Trà Vinh, Hậu Giang vận chuyển bằng đường thủy nên rất thuận lợi.
Từ sản xuất nhỏ lẻ với số lượng hơn 450 cái mỗi tháng, đến nay, số lượng tăng lên hơn 1.000 sản phẩm. Hiện tại, sản phẩm hom mang tên “Hai Thứ” đã có mặt tại nhiều cửa tiệm, đại lý chuyên bán các mặt hàng sản xuất từ tre, trúc tại huyện Giồng Trôm, TP. Bến Tre.
Thời gian tới, dự án sẽ tiếp tục hỗ trợ gia đình liên kết với các đại lý lớn, góp phần tiêu thụ được nhiều sản phẩm, đồng thời xem xét tạo điều kiện đầu tư thêm trang thiết bị mở rộng mô hình.
(còn tiếp)
Bài, ảnh: Vũ Tiến