Trong phong trào võ thuật tỉnh Bến Tre, Vovinam và Judo là hai môn võ thế mạnh được ngành thể thao tập trung đầu tư. Nhờ đó, có nhiều võ sĩ xứ dừa đã đăng quang ở các cuộc thi quốc gia và cả quốc tế. Tất nhiên, nữ giới cũng góp mặt.
Những ngày đầu mới bén duyên
Vovinam (còn gọi là Việt võ đạo) là môn võ truyền thống của dân tộc Việt Nam do cố võ sư Nguyễn Lộc sáng lập vào năm 1938, tại Hà Nội. Vovinam vận dụng nguyên lý “cương - nhu phối triển”, cương - nhu kết hợp hài hòa, nhuần nhuyễn thì mới phát huy hết tác dụng và đem lại hiệu quả cao. Phong trào Vovinam được phổ biến tại Bến Tre trước năm 1975, những điểm tập đầu tiên xuất phát ở Tân Phú (Châu Thành) và Chợ Lách. Phong trào nở rộ vào năm 1989, khi đó tại Tân Phú, Phú Túc, Tiên Thủy có hàng ngàn võ sinh theo tập luyện.
Được xem là một trong những người đầu tiên đem Vovinam về “truyền bá” tại Bến Tre, thầy Phan Hoàng Tân - người đã có gần 40 năm dạy võ Vovinam cho biết, năm 1994, thầy trò tự bỏ tiền túi dắt nhau đi dự Giải vô địch quốc gia và mang về cho Bến Tre huy chương đồng (HCĐ) đầu tiên của bộ môn Vovinam, đến năm 1996 đội tuyển Vovinam mới chính thức được thành lập và thi đấu cho đến nay. Những tên tuổi đã đem lại vinh quang cho võ thuật của tỉnh nhà ở bộ môn này phải kể đến Phan Thị Ngọc Hân với thành tích 6 năm liền đoạt huy chương vàng (HCV) giải vô địch quốc gia, 1 HCB Châu Á, 1 HCV giải thế giới; Nguyễn Hoài Bảo, hiện là huấn luyện viên của Trung tâm Huấn luyện với trình độ hồng đai đệ I cấp (cấp thứ 11 trong 17 đẳng cấp Vovinam) và đây cũng là cấp cao nhất của võ sinh Vovinam tại Bến Tre đến thời điểm này. Một trong những gương mặt sáng giá nhất của đội tuyển Vovinam hiện nay là cô gái tên Lê Thị Hồng Nhung (sinh năm 1990), quê Mỏ Cày Nam. Nhung cho biết, do yêu thích võ thuật từ nhỏ nên năm 11 tuổi, em được ba mẹ cho đi học võ để rèn luyện sức khỏe, kể từ đó “nặng nợ” với võ thuật luôn. Năm lớp 9, Nhung bắt đầu vào trường năng khiếu vừa học văn hóa, vừa trau dồi năng khiếu. Tại Giải vô địch Vovinam toàn quốc lần thứ XX - năm 2011, Nhung đã đoạt 1 HCV ở hạng cân 45kg nữ, góp phần đưa đoàn Bến Tre xếp hạng ba, chỉ sau TP. Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Song song đó, bộ môn Judo dù là môn võ “nhập khẩu” cũng đang được đầu tư huấn luyện và đã đem về nhiều thành tích không thua gì Vovinam.
Judo (còn gọi là nhu đạo) là môn võ thuật của Nhật Bản. Với phương châm “lấy nhu thắng cương”, môn võ này chủ yếu ứng dụng vào việc tự vệ, rèn luyện sức khỏe, độ khéo léo và tinh thần. Thầy Trần Văn Báu, vị huấn luyện viên kỳ cựu, hiện nay đã ngoài 70 tuổi, được xem là người có nhiều đóng góp cho phong trào Judo tại Bến Tre. Thầy Báu nhớ lại, môn Judo có mặt ở Bến Tre vào năm 1962, sau đó ngưng hoạt động do không có phòng tập, đến năm 1982, Câu lạc bộ Võ thuật thị xã Bến Tre (nay là TP. Bến Tre) được thành lập với 3 môn: Võ cổ truyền, Taekwondo và Judo. Mãi đến năm 1997, môn Judo được thành lập đội tuyển và thi đấu tại giải vô địch quốc gia giành nhiều huy chương cho đoàn thể thao tỉnh nhà, Judo Bến Tre liên tục nằm trong 3 đơn vị dẫn đầu cả nước. Thời gian vàng son của Đội tuyển Judo Bến Tre là những năm 2008-2009, Bến Tre có 6 vận động viên được tập trung ở Đội tuyển quốc gia, xếp hạng 3 toàn đoàn ở Giải vô địch quốc gia và đoạt nhiều huy chương tại các giải Judo Đông Nam Á, Giải Cup Câu lạc bộ toàn quốc… Những tên tuổi đã đưa phong trào Judo lên đỉnh cao là Phạm Đoàn Minh Châu, Đinh Thị Diễm Tuyền… Hai chị từng là thành viên của Đội tuyển quốc gia tham dự các kỳ SEA Games và đem lại nhiều HCV cho thể thao tỉnh nhà.
Người trong cuộc nói gì?
Trải qua không ít thăng trầm trong những ngày đầu Judo bén duyên ở đất Bến Tre, Phạm Đoàn Minh Châu (lớp học trò thứ hai của thầy Báu) nhớ như in những ngày tháng thầy trò vất vả tập luyện. Dù phải mượn tạm phòng của các trường học rồi rải trấu, phủ bạt (nylon) lên trên làm phòng tập, những võ sinh Judo với ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết vẫn đem về nhiều huy chương. Chị Minh Châu cho biết, Judo thích hợp cho nữ và những người có thể trạng yếu kém, giúp họ tự vệ và rèn luyện sức khỏe bằng những thế võ không cần nhiều sức. Tuy nhiên, thể thao chuyên nghiệp đòi hỏi người tập phải hội đủ nhiều yếu tố, đặc biệt là năng khiếu. Năm 1994, Minh Châu vào Đội tuyển Judo của tỉnh và thi đấu đến năm 2000, sau đó chuyển qua làm huấn luyện viên cho đến nay.
Theo chị Minh Châu và Diễm Tuyền, khó khăn lớn nhất mà phụ nữ gặp phải khi học võ là quan niệm cho rằng “nữ không nên động tay, động chân”, thể thao đỉnh cao có rất nhiều chấn thương. Minh Châu từng gãy xương đòn 3 lần, Diễm Tuyền thì bị giãn cơ lưng, nhưng được thầy Báu và gia đình động viên, hai chị vẫn thi đấu và đạt thành tích tốt. Theo đuổi đam mê của mình, không những có sức khỏe tốt mà các chị còn cảm thấy rất hạnh phúc vì được thỏa niềm khát khao vươn cao, vươn xa.