Những câu chuyện nghĩa nặng ân tình

Những năm Đồng Khởi, có một lớp thanh niên Bến Tre ăn học ở Sài Gòn. Mặc dù sống trong lòng địch nhưng ngọn lửa Đồng Khởi và chí khí căm thù giặc vẫn sôi sục trong trái tim của các anh chị.

Năm 1961, sinh viên, học sinh Sài Gòn - Gia Định đã dấy lên phong trào tự võ trang đánh giặc, đặc biệt những trận đánh trực tiếp cố vấn Mỹ, gây tiếng vang lớn ở Wasington; hỗ trợ tích cực các phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng khắp các tỉnh, thành và tạo khí thế mới trong phong trào cách mạng đô thị. Trong những chiến công đó, có tên nhiều thanh niên tại huyện Giồng Trôm và thị xã Bến Tre (nay là TP. Bến Tre).

Ngày 26-3-1961, Đội Quyết tử quân ra đời, do anh Lê Hồng Tư làm đội trưởng, anh Trần Văn Bộ (Ba Nhiệm) làm đội phó, những học sinh của các trường trung học trong thành phố là đội viên. Lúc đó, anh Lê Văn Thành đã về Bến Tre nhờ một người quen bí mật khắc con dấu “Đội Quyết tử quân” (con dấu bằng cây) để đóng dấu vào các lá truyền đơn (in bằng giấy mỏng, được nhúng vào nước thành xấp để trên các nóc nhà tôn hoặc lan can trường học, chợ. Khi khô ráo, lá truyền đơn bay khắp nơi). Như vậy, “Việt cộng” đã có nhiều nơi trên đất Sài Gòn!

Ngày 7-4-1961, anh Trần Văn Bộ chỉ huy cùng anh Lê Văn Thành và anh Đỗ Văn Trí đi xe mô-tô SACHS bám sát mục tiêu chiếc xe hơi trên đường Ngô Thời Nhiệm (quận 3) ném trái lựu đạn vào xe, làm Đại tá William Thomas, phụ trách công binh Mỹ đang mở rộng các sân bay tại miền Nam, bị trọng thương. William Thomas được đưa sang Philippines cứu chữa, nhưng đã tử vong.

Anh Hà Văn Hiển (Tư Biên) cùng anh Hồ Văn Ngoan, Đỗ Văn Xinh, lúc 7 giờ 30 ngày 8-4-1961, ném lựu đạn vào trụ sở USOM My (ở số 135 - đường Trần Hưng Đạo) - nơi cố vấn Mỹ chờ xe đi làm, gây chết và bị thương 7 cố vấn Mỹ và 1 cảnh sát.

Anh Trần Văn Bộ (Ba Nhiệm) cùng anh Lê Văn Thành, Đỗ Văn Trí nghiên cứu giờ giấc, cách thức đi làm của đại sứ Nolthing, lúc 12 giờ trưa ngày 8-7-1961, đón xe ném lựu đạn vào chiếc xe Jeep tại góc đường Pasteur - Võ Văn Tần (nhưng lựu đạn bị lép).

Bị phía Tòa đại sứ Mỹ khiển trách nặng nề, chính quyền Ngô Đình Diệm tăng cường lùng sục “Đội Quyết tử quân”. Do lực lượng sinh viên, học sinh sơ hở, nên địch đã phát hiện. Ngày 8-8-1961, anh Đỗ Văn Xinh trên đường đi công tác đã bị địch bắt, khám xét nơi ở, lấy nhiều tài liệu, vũ khí và bắt nhiều anh chị trong số đó giam cầm, tra tấn dã man, đày đi Côn Đảo...

Ngày 25-2-1962, Tòa án Quân sự - chính quyền Ngô Đình Diệm đặc biệt đã tuyên án tử hình 4 đồng chí: Lê Quang Vịnh, Lê Hồng Tư, Lê Văn Thành, Huỳnh Văn Chính; khổ sai chung thân 3 đồng chí: Hồ Văn Hiển, Hồ Văn Ngoan, Đỗ Văn Xinh, khổ sai hữu hạn nhiều anh: Nguyễn Tấn Phát, Dương Văn Bình, Trần Bạch Vân, Nguyễn Văn Mẹo. Nhiều anh chị khác thoát được, ra vùng giải phóng tiếp tục công tác, có người đã hy sinh, có người hiện còn sống nay đang ngoài tuổi “thất thập cổ lai hy”.

Trong số thanh niên đó, có nhiều anh chị xuất thân từ Trường Trung học tư thục Bình Hòa (thị trấn Giồng Trôm), mà ngày nay Thành Đoàn TP. Hồ Chí Minh đã mang nặng nghĩa tình. Mỗi khi Tết đến, xuân về, Thành Đoàn lại tổ chức đoàn, cùng các anh: Lê Hồng Tư, Trần Văn Bộ, Hà Văn Hiển đến Văn phòng UBND huyện Giồng Trôm để ôn lại truyền thống hào hùng của tuổi trẻ Sài Gòn năm xưa cho các thế hệ đoàn viên, thanh niên ngày nay...

Từ “Đội Quyết tử quân”, sau đó đổi tên thành Lực lượng Võ trang Thành Đoàn, đến Trung đoàn Thanh niên cận vệ Sài Gòn, Đội Võ trang Nguyễn Văn Trỗi, Đội Biệt động Thành Đoàn, dù tên gọi có thay đổi nhưng mục đích, ý nghĩa vẫn là đánh Mỹ - diệt ngụy, góp phần đánh địch bằng 3 mũi giáp công: quân sự, chính trị, binh - địch vận.

Dù tuổi cao sức yếu, các anh vẫn cùng các đoàn viên của Thành Đoàn TP. Hồ Chí Minh hàng năm về thăm những gia đình có công nuôi giấu cán bộ, góp công, góp của trong các thời kỳ chiến đấu chống đế quốc Mỹ giữa lòng Sài Gòn từ những năm Đồng Khởi đến khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước.

(Bài viết có sử dụng tư liệu trong quyển “Đội Thanh niên cận vệ Sài Gòn”- Nhà xuất bản Trẻ).