Nhộn nhịp mùa hoa kiểng Tết

Du khách tham quan, chụp ảnh tại làng văn hóa du lịch Chợ lách.  Ảnh: Trung Hiếu

Mùa xuân đến sớm

Những ngày đầu tháng Chạp, du khách đến Chợ Lách sẽ cảm nhận không khí Tết dường như đến sớm hơn nơi khác khi khắp các con đường, thửa ruộng đều tràn ngập sắc hoa. Làng nghề truyền thống trồng hoa, cây kiểng nổi tiếng hơn một thế kỷ với nhiều loại hoa như: cúc mâm xôi, hoa giấy, mai vàng, vạn thọ… bà con nơi đây tất bật hoàn tất những công đoạn cuối cùng để chuẩn bị mang hoa, cây kiểng ra chợ, tạo nên khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp với muôn sắc hoa tươi thắm.

Những ngày này, đi dọc các con đường từ xã Hưng Khánh B đến Vĩnh Thành, Phú Sơn, Long Thới… đâu đâu cũng bắt gặp người dân tất bật chăm sóc hoa, cây kiểng. Mới sáng sớm, bà Trần Thị Thu Hương (ngụ xã Phú Sơn) cùng chồng và đứa con gái lo tưới nước rồi chăm sóc hàng ngàn chậu cúc mâm xôi, cúc Hà Lan, hoa mào gà, ớt… để kịp giao cho thương lái. Bà Hương cho biết: “Năm nay gia đình tôi trồng hơn 3.000 giỏ hoa các loại. Hiện tại, tất cả đều được thương lái đặt hàng để cung ứng tại các chợ hoa trong dịp cận Tết”.

Trong khi nhiều hộ dân trồng cúc mâm xôi, cúc Hà Lan chỉ mới chớm nụ, một số ruộng hoa tại xã Long Thới đã nở vàng để cung ứng ra thị trường Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Ra ruộng hoa cúc mâm xôi với số lượng 2.500 giỏ đã nở vàng, ông Nguyễn Văn Cường (ngụ xã Long Thới) chuẩn bị vận chuyển ra xe tải để giao cho thương lái với giá bán 80 ngàn đồng/giỏ. Năm nay, gia đình ông Cường cũng thu lợi nhuận gần 100 triệu đồng sau hơn 6 tháng chăm sóc cúc mâm xôi.

Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chợ Lách Trần Hữu Nghị thông tin: Năm nay, tại các làng trồng hoa, cây kiểng của địa phương sản xuất khoảng 12 triệu sản phẩm các loại để cung ứng cho thị trường Tết Nguyên đán. Đến thời điểm hiện tại, một số sản lượng hoa, cây cảnh được thương lái đặt hàng; số lượng còn lại người dân mang ra chợ Tết bán hay bán hàng qua kênh online. Hàng năm, địa phương đều liên hệ, kết nối với các chợ hoa tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh trong khu vực để người dân thuê lô tiêu thụ hoa, cây cảnh trong dịp cận Tết.

Xứ sở của nghệ nhân trồng hoa, cây kiểng

Nhắc đến Chợ Lách, nhiều người nghĩ ngay đến những nghệ nhân nông dân chuyên tạo dáng những cây quất, si, mẫu đơn, hoa giấy… thành hình những cây bon sai, con vật, lục bình, ngôi nhà… độc đáo được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trên địa bàn huyện Chợ Lách có hơn 6 ngàn hộ chuyên trồng hoa, cây kiểng thì có đến 2.500 hội viên Hội Sinh vật cảnh với khoảng 700 nghệ nhân cấp tỉnh và 7 nghệ nhân cấp quốc gia.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Công, 77 tuổi (ngụ xã Hưng Khánh Trung B) là người đầu tiên tạo dáng cây si thành những hình thù độc đáo như: con vật, máy bay, bình trà, ngà voi, ngôi nhà, lục bình… Sản phẩm nổi tiếng của ông từng xuất khẩu sang Singapore, Campuchia, Australia… Nghệ nhân Nguyễn Văn Công cho biết: “Cách đây hơn 30 năm, trong lần tình cờ bán hoa trong chợ Tết tại TP. Hồ Chí Minh, tôi biết cây si phát triển nhanh, thân dẻo có thể uốn thành nhiều hình dáng khác nhau nên mang về trồng thử. Sau đó, tôi phát bỏ vườn cây ăn quả để trồng cây si rồi chiết nhánh uốn thành con rồng. Sau đó, sáng tạo ra nhiều con vật khác... Từ mô hình ban đầu của tôi, nhiều người dân trong vùng đã học hỏi và phát triển ra hơn 20 cơ sở cùng làm kiểng thú, kiểng hình từ cây si để cung ứng thị trường trong và ngoài nước.

Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh huyện Chợ Lách Trần Minh Mẫn cho biết: Làng nghề truyền thống sản xuất hoa, cây kiểng ở Chợ Lách có từ rất lâu đời và phát triển, hiện đại hóa theo thời gian. Mỗi khu vực chuyên trồng các loại hoa, cây cảnh khác nhau tạo nên nét đặc trưng riêng như: làng trồng hoa giấy, cúc mâm xôi, mai vàng, cây cảnh tạo hình, bon sai… rất độc đáo. Trong đó, kiểng thú bằng cây quất được xem là sản phẩm “độc quyền” nhiều năm qua chỉ ở làng hoa Chợ Lách mới có.

Phát triển bền vững làng nghề truyền thống

Nghề truyền thống trồng hoa, cây kiểng lâu đời tại huyện Chợ Lách đang từng bước xây dựng thương hiệu, phát triển du lịch trong làng nghề để tìm hướng đi bền vững. Năm 2017, tỉnh thực hiện thí điểm Đề án xây dựng “Làng Văn hóa du lịch Chợ Lách” kết nối 4 ấp gồm: Đông Kinh (xã Vĩnh Hòa), Lân Đông (xã Phú Sơn), An Hòa (xã Long Thới), Vĩnh Nam (xã Vĩnh Thành). Vòng kết nối với tổng diện tích 1.490ha đi qua 4 xã của huyện Chợ Lách và trung tâm đặt tại xã Vĩnh Thành trong khu lưu niệm nhà khoa học Trương Vĩnh Ký. Từ đó, khách du lịch có thể tham quan các điểm du lịch của địa phương ở xung quanh như Nhà thờ Cái Mơn, nhà cổ, vườn sầu riêng, làng hoa giấy, vườn cây ăn trái, vườn sản xuất cây giống lớn nhất cả nước.

Du khách tham quan đường hoa tại Lễ hội Hoa - kiểng Chợ Lách. Ảnh: H. Trung

Đặc biệt, năm nay (2025) lần đầu tiên diễn ra Lễ hội Hoa - kiểng Chợ Lách. Lễ hội diễn ra ngay trước thềm Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, cũng chính là thời điểm vụ hoa kiểng Tết ở Chợ Lách nhộn nhịp chào xuân.

Du khách Ngô Thị Ngọc cùng đoàn hơn 20 khách lớn tuổi đến tham quan từ sáng 8-1-2025 cho biết: Lần đầu tiên thấy nhiều hoa, cảnh đẹp tuyệt vời như vậy. Nếu nơi đây có nhiều dịch vụ ăn uống, khách sạn tốt hơn thì sẽ thu hút nhiều khách du lịch.

Du khách Nguyễn Văn Long (TP. Hồ Chí Minh) cùng gia đình đang tham quan đường hoa tại Lễ hội Hoa - kiểng Chợ Lách cho biết: “Gia đình tôi đến đây từ hôm trước, đã tham quan nhiều điểm trên địa bàn huyện. Chợ Lách là một trong những địa phương đẹp nhất mà tôi từng tham quan. Nơi đây có nhiều lợi thế để phát triển du lịch. Tuy nhiên, để phát triển du lịch bền vững cần đầu tư thêm về ẩm thực, các hoạt động giải trí kèm theo để giữ chân du khách”.

Chủ tịch UBND huyện Chợ Lách Phạm Anh Linh cho biết: Năm nay, huyện tổ chức Lễ hội Hoa - kiểng huyện Chợ Lách nhằm tạo không gian văn hóa được hình thành từ sản xuất nông nghiệp đặc trưng là kinh tế vườn, nghề làm cây giống, hoa kiểng hàng trăm năm trên vùng đất này. Từ đó, tập trung đẩy mạnh tăng cường xúc tiến thương mại, phát triển thị trường; quảng bá thương hiệu địa phương và tiếp tục mời gọi các nhà đầu tư nhằm khai thác tốt hơn nữa những lợi thế từ làng nghề truyền thống hoa, cây kiểng, góp phần tăng thu nhập, phát triển bền vững kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân”.

Q. Khởi - T. Châu