Nhiều tác phẩm thơ ca về Danh nhân Nguyễn Ðình Chiểu

Truyền dạy thơ Lục Vân Tiên cho học sinh tại Di tích Quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu. Ảnh: Ngọc Thạch

Nhà thơ Kim Ba - Chủ tịch Hội VHNT Nguyễn Đình Chiểu cho biết: Chỉ riêng lĩnh vực thơ, có rất nhiều tác giả sáng tác chủ đề về cụ Nguyễn Đình Chiểu. Có thể kể đến như: Câu lạc bộ (CLB) Thơ Ba Tri, CLB Thơ Lê Anh Xuân, các tác giả quen thuộc như: Võ Thành Hạo, Đoàn Tứ, Kim Chi, Lê Xuân Đoàn, Thạch Trung, Trúc Mai… Có những bài thơ ca ngợi cụ Đồ  hoặc có những bài viết về Ba Tri - nơi an nghỉ của cụ. Nhiều tác phẩm thơ đã được tuyển chọn đăng trên Tạp chí Văn nghệ Hàm Luông thời gian qua.

Trong buổi giới thiệu tác giả Võ Thành Hạo, với tác phẩm “Khúc tự tình của dòng sông” được tổ chức mới đây, bên cạnh nhiều bài thơ viết về dòng sông, trong tuyển tập thơ này còn có bài thơ viết về cụ Đồ Chiểu. Đó là bài thơ “Vì sao người chọn đất này”, với 18 câu, mang tình cảm và lòng kính trọng của hậu thế với bậc tiền nhân, qua những câu thơ: “Khi thầy Đồ Chiểu chọn đất này/ Chắc không phải vì kế sinh nhai/ Cũng không phải những ngày chạy Tây/ Mà trôi dạt một tấm lòng hiếu lễ/ Càng không giống những nhà nho thất chí ẩn mình/ Người cùng thời gọi Thầy là Tiên sinh/ Tôi cũng gọi Tiên sinh - với tấc lòng kính cẩn/ Một cuộc đời đầy nghĩa nhân mà lận đận/ Giữa thù ghét - yêu thương ranh giới rạch ròi…”.

Hay như CLB Thơ Ba Tri là một trong những CLB có nhiều sáng tác với chủ đề ca ngợi Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu, được xuất bản thành tập thơ nội bộ nhân các dịp lễ. Trong đó, có các ấn phẩm xuất bản vào dịp chào mừng Ngày hội truyền thống văn hóa tỉnh 1-7, kỷ niệm ngày sinh, ngày mất cụ Nguyễn Đình Chiểu. Đặc biệt, trong sinh hoạt, CLB Thơ Ba Tri còn trao đổi nhắc nhớ các tác phẩm thơ văn của cụ Nguyễn Đình Chiểu, cũng như diễn xướng Nói thơ Vân Tiên.

Ông Lê Quang Lượng - Chủ nhiệm CLB Thơ Ba Tri chia sẻ: “Trong sinh hoạt lệ kỳ, CLB có lồng ghép đề cập đến các bài thơ của cụ Nguyễn Đình Chiểu. Bản thân tôi cũng từng tham gia diễn ngâm thơ Vân Tiên trong nhiều sự kiện văn hóa của địa phương, cũng như làm tư liệu cho các nhà nghiên cứu và các cơ quan truyền thông”.

 Theo ông Lê Quang Lượng, đối với việc sáng tác thơ, CLB đã cho ra đời rất nhiều tác phẩm mang chủ đề ca ngợi cuộc đời và sự nghiệp thơ văn của cụ Nguyễn Đình Chiểu. Đây cũng là một trong những chủ đề trọng tâm trong sáng tác của CLB.

Có thể kể đến các bài thơ do CLB Thơ Ba Tri sáng tác về Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu như: Danh nhân Văn hóa (Trần Hữu Hoàng); Nguyệt Nga trên đường cống Hồ (Phương Khanh); Tiễn Nguyệt Nga xuống thuyền (Phương Khanh); Trung thần nghĩa sĩ (Văn Hạnh); Gương sáng cụ Đồ (Cao Tấn); Gương sáng cụ Nguyễn Đình Chiểu (Đặng Hồng Nhựt); An Đức phát huy truyền thống Đồ Chiểu (Đặng Hồng Nhựt); Nhớ ơn cụ Đồ (Ngọc Du)…

 Những câu thơ mộc mạc đầy cảm xúc, với tấm lòng thành kính của các thi nhân hướng về nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu, như: “Gương sáng Ba Tri cụ Nguyễn Đình/ Đời sau lịch sử mãi tôn vinh/ Đấu tranh ngòi bút xua xâm lược/ Kêu gọi ý thơ khởi nghĩa binh…” (trích Gương sáng cụ Nguyễn Đình Chiểu). Hay: “Đồ Chiểu danh nhân rạng tổ tông/ Trung cang trí dũng giữ non sông/ Ngôn từ bút pháp như thành lũy/ Nhân cách vầng thơ tợ sắt đồng…” (trích Danh nhân Văn hóa)…

Cùng với CLB Thơ Ba Tri, nhiều tác giả cũng có các sáng tác thơ về Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu như tác giả Lý Hoa Sao có bài “Ba Tri miền đất đẹp tươi” vừa được giới thiệu trên Tạp chí Văn nghệ Hàm Luông tháng 3-2022 với thể thức lục bát 36 câu trọn bài. Trích dẫn một số câu thơ trong bài như: “Cụ Đồ Chiểu, bậc tài danh/ Văn chương yêu nước sử xanh lưu truyền/ Thơ bất hủ, Lục Vân Tiên/ Hiếu trung tiết hạnh, lời khuyên đạo đời…”.

Ngoài tác phẩm thơ ca, còn nhiều thể loại VHNT khác như: âm nhạc, cổ nhạc, hội họa, nhiếp ảnh… cũng đã được các tác giả lấy chủ đề Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu làm nguồn cảm hứng sáng tác. Qua đó, không chỉ thỏa sức đam mê sáng tạo mà còn góp phần lan tỏa các giá trị văn hóa từ Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu.

Ánh Nguyệt