Châu Thành là huyện đầu tiên và duy nhất của tỉnh cho tới thời điểm này, được công nhận đạt chuẩn Huyện Văn hóa (vào năm 2011). Đây chính là nền tảng và là động lực để Đảng bộ và nhân dân Châu Thành bước tiếp con đường xây dựng nông thôn mới (NTM). Ông Nguyễn Văn Minh - Bí thư Huyện ủy cho biết, quan trọng nhất chính là lòng dân. Khi dân tin, cùng hợp lực thì kỳ vọng Châu Thành cũng sẽ là huyện bước nhanh trong phong trào xây dựng NTM.
Đường nông thôn ở xã Hữu Định.
Châu Thành bắt đầu phong trào bằng việc phát động thi đua thực hiện nghị quyết của Tỉnh ủy về xây dựng NTM tại tất cả các xã ngay trong những tháng đầu năm 2012. Nhưng đó chỉ là bề nổi. Hướng đi của Châu Thành là làm thế nào để dân cùng biết rõ, hiểu đúng 19 tiêu chí NTM, bàn cách làm và cùng đồng hành với Nhà nước để đạt từng tiêu chí cụ thể. Tổ chức tọa đàm ở từng ấp để mời gọi được tất cả các hộ dân tham gia - theo Bí thư Huyện ủy Nguyễn Văn Minh, là cách làm hiệu quả hơn mong đợi của Châu Thành. Bắt đầu từ Tân Phú mà ở đó các cuộc tọa đàm trở thành cuộc trò chuyện, chia sẻ chân thành, thẳng thắn giữa người dân với chính quyền địa phương. Con đường nào trong xóm ấp mình cần làm, cách làm ra sao, người dân đóng góp như thế nào; cách nào để giữ gìn vệ sinh môi trường ngay từ trong nhà, ngoài ngõ; cách làm ăn thế nào là hiệu quả; cách nhìn mới về nếp ở, sinh hoạt theo quy hoạch do chính người dân góp ý… Và, người dân nhận ra rằng xây dựng NTM là phải do chính mình vào cuộc và được hưởng lợi, nên nhiệt tình hơn, tích cực hơn.
Sau Tân Phú, Huyện ủy Châu Thành chỉ đạo tất cả các ấp, khu phố còn lại đều cùng triển khai cách làm này theo hướng thiết thực, cụ thể, phù hợp với đặc thù riêng của từng nơi. Người góp công, người góp tiền, góp của… Từ khi phát động đến nay, nhân dân và các mạnh thường quân đã đóng góp kinh phí xây dựng NTM ở Châu Thành với tổng số tiền gần 25 tỷ đồng. Trong đó, riêng 5 xã (An Khánh, Tân Thạch, Phú An Hòa, Phú Đức, Tiên Thủy) đã lồng ghép thực hiện Chỉ thị 05 ngày 8-6-2011 của Tỉnh ủy về tiếp tục đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia xây dựng hạ tầng nông thôn và đô thị. Qua đó, nhân dân hiến đất, đóng góp ngày công lao động, tiền… trên dưới 40 triệu đồng mỗi ấp.
Tiêu chí xây dựng giao thông nông thôn được Châu Thành đặc biệt chú trọng, bởi đây là nhịp nối quan trọng trong giao thương, thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân. Ngay từ đầu năm 2012, các xã đều đăng ký thực hiện công trình giao thông. Chỉ tính riêng trong quý I, có 13/22 xã đăng ký triển khai thực hiện 46 tuyến đường (14.759m). Theo Phòng Kinh tế và hạ tầng huyện, cho tới thời điểm này, có 13 xã khởi công và xây dựng hoàn thành 25 công trình (3 cầu và 22 đường). Trong tổng kinh phí trên 2,9 tỷ đồng thực hiện các công trình này, người dân đóng góp trên 820 triệu đồng.
Xây dựng NTM không phải chỉ có giao thông mà còn nhiều tiêu chí khác về thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện, nhà ở dân cư, thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, giáo dục, văn hóa, y tế, môi trường, hệ thống chính trị, an ninh trật tự… Ở mỗi tiêu chí, phần nào thuộc về sự đầu tư của Nhà nước, phần nào phải có sự tham gia, sự chủ động thực hiện của chính người dân đều được Châu Thành tuyên truyền để người dân hiểu. Đặc biệt là sự vào cuộc của các đoàn thể cùng làm cho phong trào đến được với mọi tầng lớp nhân dân. Bà Lê Thị Ánh - Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện cho biết, trên cơ sở kế hoạch phụ nữ tham gia xây dựng nông thôn do Hội LHPN tỉnh đề ra, Hội Phụ nữ huyện tích cực triển khai để chị em cùng thực hiện. Đặc biệt là các phong trào như: Xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”; Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế gia đình; Nuôi dạy con tốt; Sản xuất thực phẩm sạch; Mô hình xanh - sạch - đẹp… đang được Hội tiếp tục đẩy mạnh.
Tuy xây dựng NTM cùng với các tiêu chí, thiết chế mang tính định lượng nhưng yếu tố định tính chính là cốt lõi. Hình thức tổ chức sản xuất hợp tác theo mô hình phù hợp, các tổ chức chính trị xã hội vững mạnh… bắt đầu từ nhận thức, ý chí, năng lực của con người. Hiện tại, 18/18 xã đã có quyết định phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng NTM; đã thẩm định đồ án quy hoạch chung xây dựng NTM 13/18 xã. Các quy hoạch này gồm quy hoạch sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội - môi trường theo chuẩn mới; quy hoạch phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có theo hướng văn minh, bảo tồn được bản sắc văn hóa dân tộc là yêu cầu bắt buộc trong xây dựng NTM. Quy hoạch trước khi thực hiện đều được các xã lấy ý kiến nhân dân, các cơ quan, đơn vị rất cẩn trọng. Điều quan trọng là trong triển khai thực hiện, người dân và chính quyền địa phương phải đảm bảo thực hiện đúng quy hoạch đã đề ra. “Cụm dân cư đã định theo quy hoạch nhưng khi cất nhà, cho con ra ở riêng… người dân lại muốn cất đâu thì cất thì không thể gọi là thực hiện nếp sống văn minh theo mô hình NTM được” - ông Nguyễn Văn Minh nêu.
Cũng còn nhiều khó khăn do tất cả đang ở bước đầu, nhưng quyết tâm của Huyện ủy Châu Thành là thực hiện thành công, có hiệu quả phong trào xây dựng NTM như mục tiêu đã đề ra.