Nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ môi trường

Đoàn công tác của HĐND tỉnh giám sát việc quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Mỏ Cày Bắc.

Gặp khó trong quản lý rác thải

Thời gian qua, tỉnh đã hoàn thành tốt công tác thẩm định, kiểm soát ô nhiễm, BVMT trong xây dựng nông thôn mới. Các nguồn thải được kiểm soát, không để xảy ra các trường hợp ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển kinh tế - xã hội là nguy cơ ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng. Chất lượng môi trường tuy đã được cải thiện nhưng vẫn chậm, môi trường ở một số nơi vẫn tiếp tục bị ô nhiễm.

Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Trịnh Minh Khôi cho biết: Tỉnh đã bố trí kinh phí sự nghiệp môi trường đạt tỷ lệ 1% trên tổng dự toán chi ngân sách của tỉnh (theo Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15-11-2004 của Bộ Chính trị) nhưng nguồn lực kinh phí đầu tư chưa đáp ứng được công tác BVMT. Công tác quản lý rác thải trên địa bàn tỉnh gặp khó hơn do Nhà máy xử lý rác thải Bến Tre tạm dừng hoạt động (từ ngày 20-10-2022) để khắc phục các vi phạm về BVMT. Lượng rác thải phát sinh của TP. Bến Tre và huyện Châu Thành đang được vận chuyển về bãi rác An Hiệp (Ba Tri) để xử lý tạm thời bằng biện pháp chôn lấp trực tiếp.

Theo đánh giá của Phó giám đốc Sở TN&MT Trịnh Minh Khôi, bãi rác An Hiệp có diện tích 4,8ha, trong đó diện tích lấp đầy gần 80% và đang triển khai dự án mở rộng diện tích thêm 3ha. Dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2023 để tiếp nhận lượng rác thải của tỉnh với khoảng 180 tấn/ngày (chưa tính rác thải của huyện khoảng 30 - 40 tấn/ngày). Với thực trạng và diện tích mở rộng của bãi rác An Hiệp có thể tiếp nhận xử lý rác thải của tỉnh trong thời gian được khoảng 5 năm.

Đối với rác thải của huyện Mỏ Cày Bắc phát sinh khoảng 7 - 10 tấn/ngày được thu gom, vận chuyển về nhà máy xử lý rác huyện Thạnh Phú (kể từ ngày 15-12-2022). Theo phản ánh của người dân địa phương, khu vực đã xuất hiện mùi ô nhiễm. Thêm vào đó, các bãi chôn lấp rác thải lộ thiên thị trấn Chợ Lách, thị trấn Bình Đại, xã An Thạnh (Mỏ Cày Nam), Tân Thanh (Giồng Trôm), bãi rác tạm tại Phước Mỹ Trung (Mỏ Cày Bắc) đã quá tải, trở thành điểm nóng về ô nhiễm môi trường. Một số xã còn xảy ra tình trạng phát sinh bãi chứa rác thải tự phát, không theo quy hoạch, gây ảnh hưởng đến môi trường.

Cùng với đó, rác thải công nghiệp thông thường phát sinh khoảng 60 ngàn tấn/năm. Tỉnh chưa có nhà máy xử lý loại rác thải công nghiệp thông thường nên phải thuê đơn vị ngoài tỉnh thu gom, xử lý, điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp do chi phí thu gom, xử lý cao. Rác thải nguy hại phát sinh khoảng 3 ngàn tấn/năm (gồm rác thải y tế). Rác thải y tế nguy hại của các cơ sở y tế được thu gom, đầu tư lò đốt tại chỗ nhưng hiện nay một số lò đốt rác y tế xuống cấp, không đảm bảo xử lý hết lượng rác y tế.

Một số khu dân cư, đô thị TP. Bến Tre, thị trấn các huyện, nước thải sinh hoạt chưa được thu gom, xử lý dẫn đến một số kênh, rạch bị ô nhiễm. Bên cạnh đó, ngành sản xuất than thiêu kết từ gáo dừa phát thải lượng lớn khí thải (CO, NOx...) xử lý chưa hiệu quả, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Toàn tỉnh có 51 cơ sở sản xuất than thiêu kết (gần 500 lò đốt truyền thống), tập trung nhiều nhất ở huyện Giồng Trôm (42 cơ sở), các huyện: Châu Thành, Bình Đại và TP. Bến Tre có khoảng 9 cơ sở.

Triển khai nhiều giải pháp

Trước những khó khăn trong công tác quản lý rác thải, ngành chuyên môn, chính quyền địa phương đã triển khai hàng loạt giải pháp nhằm hạn chế thấp nhất sự ô nhiễm gây bức xúc và ảnh hưởng sức khỏe người dân. Liên quan đến việc vận chuyển rác thải tuyến tỉnh về huyện Ba Tri, UBND huyện Ba Tri đã tổ chức đối thoại với các hộ dân trong khu vực bãi rác An Hiệp, thực hiện các biện pháp để hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến môi trường từ việc vận chuyển, xử lý rác thải. Nhất là phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác và túi nhựa bay vào các vuông tôm xung quanh. Huyện cũng đã tăng cường kiểm soát không để phát sinh cơ sở chăn nuôi mới gây ô nhiễm, xử lý đối với cơ sở chăn nuôi hoạt động gây ô nhiễm môi trường, từng bước khắc phục được ô nhiễm trong hoạt động chăn nuôi, môi trường được cải thiện tốt hơn.

Giải quyết ô nhiễm do hoạt động sản xuất than thiêu kết, Sở TN&MT, UBND huyện Giồng Trôm đã thắt chặt công tác quản lý không để phát sinh cơ sở mới, lò đốt mới không xử lý được khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, hướng dẫn 42/42 cơ sở sản xuất than thiêu kết phải áp dụng công nghệ xử lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Theo quy định của UBND tỉnh, đến cuối năm 2023, buộc phải ngưng hoạt động các lò đốt thủ công xả khí thải vượt quy chuẩn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Cùng với đó, hiện nay, Sở Khoa học và Công nghệ đang chủ trì nghiên cứu mô hình xử lý khí thải từ sản xuất than thiêu kết vì đây là ngành sản xuất phát triển lâu đời, góp phần nâng cao giá trị từ cây dừa, giải quyết việc làm nhàn rỗi ở địa phương.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý, BVMT trong tỉnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh yêu cầu các cấp, các ngành thống nhất quan điểm không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế, phê phán và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật các hành vi gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời, đề nghị các đơn vị tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức, xem BVMT là việc làm ý nghĩa, mang yếu tố quyết định phát triển bền vững của địa phương.

Bài, ảnh: Phan Hân