Lúa Đông Xuân xuống giống sớm “né” mặn

Năng suất bình quân tuy chỉ đạt khoảng 4,3 tấn/ha, nhưng đó có thể nói là một sự thành công lớn của vụ lúa Hè Thu vừa qua. Bởi trong vụ canh tác này, có quá nhiều yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến ruộng lúa. 

Hiện nay, trong khi lúa mùa ở huyện Thạnh Phú đã gần tháng tuổi (cấy sớm hơn khoảng 15 ngày so với vụ mùa năm trước) và có nhiều diện tích lúa Đông Xuân ở huyện Ba Tri xuống giống nhưng một số bà con nông dân cho biết họ sẽ chờ ít nhất đến cuối tháng 10-2016 mới xuống giống.

Theo nhiều nông dân trồng lúa ở Ba Tri, vào đầu vụ xuống giống lúa Hè Thu vừa qua bị hụt nước trên ruộng nên việc rửa phèn mặn đã bị hạn chế khá nhiều. Hơn nữa, bệnh đạo ôn cổ bông xuất hiện sớm và kéo dài đã gây ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến lúa trong giai đoạn làm đồng, ngậm sữa. “Èo uột lắm mới thu được 1,3 tấn lúa/3 công mang về nhà lúc này. Tôi thấy kinh nghiệm của mình làm sao bằng các nhà khoa học. Vì vậy, họ khuyến cáo xuống giống sớm trong Đông Xuân nên tui lật đật làm đất xuống giống được hơn 10 ngày rồi. Như năm ngoái, chờ hết tháng 10 mới xuống giống nên bị mặn trắng tay nhưng nếu xuống giống sớm như năm nay, dù tháng 10 có mặn sẽ không thiệt hại nhiều vì lúa đã làm đòng xong rồi” - nông dân Nguyễn Văn Lớn ở xã An Phú Trung (Ba Tri) phấn khởi với ruộng lúa lên xanh mơn mởn của mình.

Lúa luân canh trong ao tôm tại Thạnh Phú được nông dân chọn giống khoảng 100 ngày tuổi, thay vì 115 ngày như các năm trước.

Một số diện tích ruộng gò thấp như ruộng ông Lớn tại một số xã như Tân Mỹ, Tân Xuân, An Phú Trung, An Ngãi Trung đã xuống giống khá nhiều. Trong khi đó, các diện tích ruộng trũng thấp vẫn chưa thể xuống giống được vì nước trên ruộng quá nhiều. Tuy nhiên, hiện vẫn còn khoảng hơn 20% lúa Hè Thu ở huyện này vẫn còn trên đồng. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Ba Tri, hiện vẫn còn một số nông dân chưa đồng tình với lịch thời vụ Đông Xuân sớm. Bởi theo nông dân, việc xuống giống sớm hơn thì khả năng lúa họ sẽ hứng đủ thời tiết lạnh và gió chướng giật mạnh vào đầu tháng 12, trong khi đó lúa của họ đang trổ bông. “Ý kiến của người nông dân không sai nhưng hệ thống ngăn mặn vẫn còn chưa kiểm soát được, nếu trường hợp mặn lại đến sớm như năm ngoái thì ý kiến đó sẽ trở nên tồi tệ đối với thửa ruộng của họ. Vì vậy, chúng tôi cũng sẽ vận động nông dân xuống giống chậm nhất là 30-10 tới” - đại diện Phòng NN&PTNT huyện khẳng định đối với diện tích hơn 12,3 ngàn héc-ta vụ Đông Xuân 2016-2017.

Cũng theo Phòng NN&PTNT huyện Ba Tri, trường hợp nếu nông dân canh tác đúng với lịch thời vụ đã định nhưng nếu mặn lại đến sớm với nồng độ cao như năm 2016 thì phần lớn diện tích lớn lúa của huyện vẫn phải chịu thiệt hại nặng nề. Và điều đó sẽ không xảy ra nếu kiểm soát được lượng nước đổ về từ hướng huyện Giồng Trôm.

“Hiện nay, mầm bệnh đạo ôn vẫn còn ở trên đồng và có khả năng bùng phát trở lại trước các điều kiện thời tiết mưa lớn, sau đó lại nắng gắt làm độ ẩm tăng cao. Vì vậy, bà con nông dân cần thường xuyên thăm đồng theo dõi từ giai đoạn lúa còn nhỏ để kịp thời phát hiện. Nông dân cần quan tâm chọn giống lúa xác nhận, nguyên chủng có khả năng chống chịu mặn cao (đã được khuyến cáo sau khi chứng minh về mặt khoa học) để vừa đủ sức kháng cự với những bất lợi của thời tiết vừa cho năng suất lúa cao hơn. Bên cạnh đó, cần tiến hành đầy đủ những kỹ thuật canh tác của ngành chuyên môn tại địa phương khuyến cáo”, ông Võ Văn Nam - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết.  

Theo dự báo của các cơ quan chuyên môn về thời tiết, khí hậu, thủy văn quốc gia, Bến Tre là tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, lại thêm nguy cơ hụt nghiêm trọng lượng nước từ thượng nguồn đổ về sông Cửu Long nên việc xâm nhập mặn sớm với nồng độ cao sẽ kéo dài trong thời gian tới. Vì vậy, chủ trương của UBND tỉnh là từ năm 2016 sẽ chỉ canh tác 2 vụ “ăn chắc” là Hè Thu muộn và Đông Xuân sớm thay vì 3 vụ như những năm trước. Vụ lúa Đông Xuân sớm sẽ né được nước mặn sớm. Ngoài ra, khả năng sâu bệnh trên cây lúa sẽ được hạn chế rất nhiều (do theo thời vụ những năm trước, lúa Bến Tre xuống giống muộn hơn các tỉnh trong khu vực từ 15 - 30 ngày nên sâu rầy thường tập trung về tỉnh khi lúa các tỉnh khác đã thu hoạch xong). Dự kiến vụ Đông Xuân 2016-2017, toàn tỉnh sẽ canh tác khoảng 17 ngàn héc-ta, riêng vụ lúa mùa luân canh trên ao tôm của 2 huyện Bình Đại và Thạnh Phú khoảng 7 ngàn héc-ta.