Liên kết “4 nhà” góp phần xây dựng xã nông thôn mới

Ngày 26-7-2011, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bến Tre phối hợp với Tạp chí Cộng sản tổ chức hội thảo khoa học “Liên kết 4 nhà - giải pháp cơ bản góp phần xây dựng nông thôn mới ở đồng bằng sông Cửu Long”. Đồng chí Nguyễn Thành Phong - Bí thư Tỉnh ủy, ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, PGS-TS Vũ Văn Phúc - Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản, các nhà khoa học, doanh nghiệp trong nước, đại biểu các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và sở, ngành tỉnh, lãnh đạo các huyện, thành phố đã đến dự.

Quang cảnh buổi hội thảo. Ảnh: Tr.Q

Là vùng kinh tế trọng điểm chiến lược về phát triển nông nghiệp của cả nước, những năm qua, đồng bằng sông Cửu Long đã có nhiều đóng góp quan trọng vào những thành tựu chung của sự nghiệp đổi mới; xuất hiện nhiều mô hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả, trong đó mô hình liên kết 4 nhà là một trong những mô hình cần được tham khảo và nhân rộng. Mô hình đã phát huy vai trò của các nhà khoa học trong nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn, gắn kết doanh nghiệp với sản phẩm nông nghiệp mà thị trường có nhu cầu, giúp nông dân sản xuất những sản phẩm thị trường cần. Phương thức liên kết 4 nhà đã góp phần hạn chế cách làm truyền thống mà thay vào đó là sự liên kết giữa Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và nhà doanh nghiệp. Nông dân tận dụng nhiều lợi thế để phát triển sản xuất. Nhà khoa học có “đất” để thực hiện năng lực chuyên môn. Nhà doanh nghiệp có cơ hội tìm được sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường. Ngoài ra, mô hình liên kết 4 nhà còn có ý nghĩa quan trọng đối với nông dân trong phát triển sản xuất, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, giải quyết một trong những nhiệm vụ cơ bản của quá trình xây dựng nông thôn mới.

Đối với Bến Tre, chủ trương về “Liên kết 4 nhà” đã thực hiện từ những năm 2000, khi đó Tỉnh ủy quyết tâm triển khai nhanh và bền vững về kinh tế, với Nghị quyết chuyên đề phát động phong trào thi đua “Đồng Khởi mới”, tăng tốc phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo nàn lạc hậu, xây dựng Bến Tre trở thành tỉnh giàu về kinh tế, đẹp về văn hóa và vững mạnh về quốc phòng - an ninh. Các địa phương trong tỉnh đều xây dựng nghị quyết cụ thể hóa chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong đó, nội dung liên kết 4 nhà được quan tâm nhiều nhất, nông dân nhận thức phải vươn lên làm giàu từ phần diện tích đất của mình, nhà khoa học hướng dẫn tận tình trong chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp từng vùng đất canh tác. Nhà doanh nghiệp đứng ra bao tiêu sản phẩm, đảm bảo nông dân sản xuất có lãi. Nhà nước giữ vị trí chủ đạo trong mối liên kết giữa 4 nhà, hướng dẫn nông dân xây dựng dự án, phương án chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, tạo điều kiện tiếp cận vốn vay ngân hàng, có chính sách thu hút doanh nghiệp trong và ngoài địa phương đầu tư nhà máy chế biến, sản phẩm hướng đến xuất khẩu đem lại giá trị kinh tế cao, tăng lợi nhuận và không gây ô nhiễm môi trường. Từ đó, phong trào phát triển rộng, mạnh trong toàn tỉnh, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân. Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IX, nhiệm kỳ 2011-2015 đã đưa ra nhiều chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 13%/năm, thu nhập bình quân đầu người đạt 1.600USD vào năm 2015. Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng các đề án: Về xây dựng nông thôn mới, phát triển nguồn nhân lực, trong đó việc gắn kết chặt chẽ liên kết 4 nhà là một trong những vấn đề cơ bản cần tập trung nghiên cứu, đề ra những giải pháp khả thi để nghị quyết nhanh chóng được đi vào cuộc sống.

Ý kiến của đại biểu và diễn giả trao đổi tại hội thảo cho rằng, liên kết 4 nhà cần được triển khai theo từng chủ đề cụ thể và xác định rõ người khởi xướng. Nông dân là đối tượng, nông nghiệp là cơ hội thể hiện 4 đối tượng cụ thể là con cá, cây lúa, cây ăn trái và con tôm. Nhà nước đóng vai trò quy hoạch và ban hành cơ chế chính sách hợp lý. Doanh nghiệp phải có khả năng cạnh tranh thu mua nguyên liệu để nông dân có cơ hội hợp tác và gây ý thức cho nông dân trong sản xuất. Nhà khoa học nghiên cứu giống, nâng cao chất lượng sản phẩm và đề xuất cơ chế chính sách đối với Nhà nước. Mặt khác, hội thảo cũng đề ra phương thức xây dựng mối liên kết chặt chẽ và bền vững. Đó chính là giải quyết mâu thuẫn về chia sẻ lợi nhuận giữa doanh nghiệp và nông dân, thông qua hợp đồng kinh tế. Là sự dấn thân vào thực tiễn của nhà khoa học, nhà doanh nghiệp, chính quyền địa phương và nông dân. Là minh bạch hóa trong liên kết, uy tín trong kinh doanh, doanh nghiệp liên kết với nông dân thông qua ký hợp đồng, tập huấn cho nông dân về chuyển giao khoa học kỹ thuật và về nâng cao năng lực tổ chức, quản lý, tiếp cận thông tin thị trường. Là lồng ghép triển khai mô hình liên kết, phương thức liên kết phải tạo sự gắn bó nhịp nhàng giữa các nhà.

Ban tổ chức hội thảo khoa học “Liên kết 4 nhà - giải pháp cơ bản góp phần xây dựng nông thôn mới ở đồng bằng sông Cửu Long” đánh giá cao ý kiến phát biểu của đại biểu và diễn giả. Đại biểu đã khẳng định những lợi thế của sự liên kết, đề xuất một số chủ trương, giải pháp nhằm phát huy mặt tích cực, khắc phục hạn chế, khiếm khuyết, góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Ban tổ chức sẽ tổng hợp, nghiên cứu những đề xuất, kiến nghị tại hội thảo để báo cáo cơ quan có thẩm quyền, góp phần bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển nông nghiệp, nông thôn, triển khai quán triệt và vận dụng có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XI của Đảng về chiến lược phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.