Cán bộ y tế Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu tiêm vắc-xin phòng Covid-19. Ảnh: Phan Hân
- Theo ngành y tế, ai cũng biết vắc-xin là màng ngăn sự tác động tiêu cực của mầm bệnh. Việc tiêm chủng vắc-xin là cần thiết. Mỗi một mũi tiêm có giá trị miễn dịch nhất định. Tuy nhiên, không thể chủ quan sau khi tiêm vắc-xin. Cho đến thời điểm hiện tại, chưa có loại vắc-xin nào đạt hiệu quả 100%, có những vắc-xin đạt từ 65 - 95%.
Hiệu quả tiêm chủng còn phụ thuộc điều kiện đáp ứng tiêm chủng trong cộng đồng, đã có bao nhiêu người tiêm và tỷ lệ tiêm chủng đạt mức bao nhiêu. Nếu tỷ lệ tiêm chủng từ 80% trở lên thì xem như đã có miễn dịch trong cộng đồng. Mặt khác, hiệu quả của vắc-xin còn phụ thuộc vào cơ địa người được tiêm. Sau khi tiêm vắc-xin, mỗi người sẽ tạo ra mức độ miễn dịch khác nhau tùy theo đáp ứng của từng cơ thể. Người tiêm chủng vẫn có khả năng mắc bệnh nếu cơ địa không đáp ứng tốt về kháng thể.
Riêng vắc-xin phòng Covid-19 là vắc-xin mới, được cấp phép trong điều kiện khẩn cấp nên hiệu quả theo nghiên cứu đạt được từ 86 - 92%, tối đa là 95%. Đây là loại vắc-xin miễn dịch bậc thang. Do đó, yêu cầu phải tiêm và tiêm nhắc đủ mũi để cơ thể dần dần đáp ứng miễn dịch.
* Tiêm đủ 2 mũi vắc-xin sẽ có miễn dịch ra sao, thưa ông?
- Khi một người đã tiêm vắc-xin, tức là dù ít hay nhiều trong cơ thể đã có kháng thể. Vì thế, khi vi-rút xâm nhập vào cơ thể, nếu người nào có hệ miễn dịch trọn vẹn thì kháng thể đó sẽ tiêu diệt hoàn toàn vi-rút SARS-CoV-2 giúp người đó không mắc bệnh. Đối với người có hệ miễn dịch chưa đầy đủ, kháng thể trong cơ thể sẽ tiêu diệt một phần nào đó vi-rút SARS-CoV-2 khiến lượng vi-rút trong cơ thể người đã tiêm thấp hơn lượng vi-rút trong cơ thể của những người chưa tiêm vắc-xin. Khi lượng vi-rút trong cơ thể của người đã tiêm đủ 2 mũi vắc-xin phòng Covid-19 thấp thì khả năng lây lan dịch bệnh cho người khác thấp hơn.
Cán bộ y tế Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu tiêm vắc-xin cho đối tượng tiêm mũi 1. Ảnh: Phan Hân
Bên cạnh đó, người đã tiêm đủ vắc-xin sẽ mắc bệnh nhẹ hơn, giảm triệu chứng nặng, giảm nguy cơ tử vong so với những người chưa tiêm vắc-xin phòng Covid-19 mắc bệnh. Tổ chức Y tế thế giới đã khuyến cáo, khi có từ trên 75% người dân trong khu vực tiêm vắc-xin thì khu vực đó đã đạt miễn dịch cộng đồng. Người dân trong khu vực đó cũng đạt miễn dịch cộng đồng và sẽ không phải quá lo lắng khi đối mặt với dịch bệnh.
* Ông có lưu ý nào đối với người dân trong việc tiêm vắc-xin?
- Qua 2 đợt tiêm chủng vắc-xin phòng Covid-19, tỉnh mới triển khai tiêm mũi 1 cho những đối tượng thuộc diện ưu tiên, chưa có ai được tiêm đủ 2 mũi vắc-xin do nguồn vắc-xin còn hạn chế và chưa đủ thời gian để tiêm mũi 2. Những người đã được tiêm vắc-xin mũi 1 vẫn phải thận trọng thực hiện các biện pháp phòng bệnh khác để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Đặc biệt, tuân thủ nghiêm quy định “5K” là khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tụ tập, khai báo y tế. Đối với những người chưa được tiêm vắc-xin, cần thực hiện nghiêm các quy định phòng dịch và chờ đến lượt tiêm vắc-xin.
* Trong 2 đợt tiêm, tỉnh có trên 36 ngàn người được tiêm mũi 1. Dự kiến, thời gian tiêm mũi 2 cho các đối tượng là khi nào?
- Bất kỳ vắc-xin nào cũng không đem lại sự bảo vệ tức thì. Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia khuyến cáo giữ khoảng cách 2 mũi tiêm vắc-xin phòng Covid-19 ở mức 3 tháng hoặc hơn để có hiệu quả bảo vệ tối ưu. Theo các nghiên cứu của chuyên gia, sau khi tiêm mũi 1, hiệu quả phòng bệnh của vắc-xin đạt 50 - 70% trong vòng 8 - 12 tuần sau. Ở mũi 2, với nhiều khoảng cách tiêm khác nhau được ghi nhận đã cho thấy thời điểm tiêm tối ưu nhất ở khoảng cách 3 tháng sau mũi 1. Ở khoảng cách tiêm đó, hiệu quả bảo vệ lên tới trên 80%. Ở những khoảng cách ngắn hơn dưới 3 tháng, hiệu quả thấp dần.
Hiện nay, do nhu cầu vắc-xin phòng Covid-19 đang ở mức rất cao nên vắc-xin phòng Covid-19 hiện còn khá khan hiếm. Tỉnh rất mừng khi được tiếp nhận nguồn phân bổ vắc-xin của Bộ Y tế trong 2 đợt để ưu tiên tiêm cho lực lượng tuyến đầu chống dịch. Sắp tới, khi có nguồn phân bổ của Bộ Y tế, tỉnh sẽ tiếp tục triển khai đợt tiêm mũi 2 cho các đối tượng đủ điều kiện tiêm chủng theo quy định.
* Xin cảm ơn Giám đốc Sở Y tế!
Phan Hân (thực hiện)