Công trình đường huyện 173 thời gian qua được thi công thuận lợi do làm tốt công tác giải phóng mặt bằng. Ảnh: PV
Kết quả và hạn chế
Xác định làm tốt công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) có ý nghĩa quan trọng trong việc đẩy mạnh thu hút đầu tư, tạo môi trường thông thoáng, góp phần bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và ổn định cuộc sống cho người dân trong vùng DA, giảm thiểu tình trạng tranh chấp, khiếu nại trong nhân dân, Ủy ban MTTQ Việt Nam (MTTQ) và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trong tỉnh đã phát huy vai trò, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, chính sách liên quan đến công tác GPMB.
Thực tế cho thấy, ở một số CT tại các huyện, Ban Dân vận Huyện ủy, Thành ủy đã chủ động tham mưu giúp cấp ủy chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với UBND cùng cấp và chủ trì, phối hợp với MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch triển khai công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục phù hợp từng nhóm đối tượng. Đồng thời, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, đề xuất của các hộ dân; đối thoại trực tiếp, giải đáp những thắc mắc để đoàn viên, hội viên vận động gia đình, người thân bị ảnh hưởng bởi GPMB ủng hộ chủ trương của địa phương, bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công các CT, DA triển khai trên địa bàn. Có thể khẳng định, thời gian qua, công tác GPMB ở tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng, trong đó công tác dân vận góp phần không nhỏ vào nhiệm vụ quan trọng này.
Tuy nhiên, công tác GPMB ở một số CT, DA vẫn còn khó khăn, hạn chế. Còn một số hộ dân trong diện GPMB không đồng tình với các phương án đền bù do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có trường hợp chưa chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bồi thường, GPMB; thực hiện việc tách, nhập hộ khẩu, lấn chiếm, mua bán đất đai trong vùng DA, xây dựng thêm CT, trồng thêm cây cối… nhằm trục lợi; thậm chí có trường hợp cố tình cản trở quá trình thu hồi đất, không chịu bàn giao mặt bằng khi đã có quyết định thu hồi đất. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, quản lý, điều hành của chính quyền ở cơ sở chưa thực sự tích cực, chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân ngay từ cấp cơ sở đạt hiệu quả chưa cao…
Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế trên là do chưa làm tốt và phát huy hết vai trò công tác dân vận trong GPMB; nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền, sự tham gia của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền, vận động nhân dân về quy trình GPMB chưa được chú trọng. Ở nhiều DA, hệ thống dân vận, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội còn đứng ngoài cuộc. Cách giải quyết của một số địa phương chưa linh hoạt, thiếu quan tâm đến quyền và lợi ích thiết thực của người dân. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận người dân về chủ trương, chính sách còn hạn chế, ý thức chấp hành pháp luật chưa tốt…
Bài học kinh nghiệm
Từ thực tế những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân về GPMB các CT, DA trên địa bàn tỉnh thời gian qua, có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:
Một là, cần xác định công tác GPMB là việc làm khó, phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người dân và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự tại cơ sở. Do đó cần có sự tập trung vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự vào cuộc của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, trong đó, công tác dân vận phải đi trước và xuyên suốt quá trình triển khai DA, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai một cách đồng bộ, nhất quán, kịp thời, nhất là trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân.
Hai là, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước với phương châm “Kiên quyết, kiên trì, bền bỉ, liên tục và xuyên suốt”; tăng cường đoàn kết, phát huy dân chủ, quan tâm đảm bảo lợi ích chính đáng của nhân dân, đi đôi với nâng cao ý thức trách nhiệm, tạo sự đồng thuận cao của nhân dân đối với công tác GPMB.
Ba là, để tạo lòng tin của nhân dân trong việc thu hồi đất, bồi thường GPMB, huyện tăng cường kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm. Đồng thời, giải quyết thỏa đáng, kịp thời các trường hợp khiếu nại, tố cáo để đảm bảo an ninh nông thôn, trật tự an toàn xã hội, với quan điểm “Dân chủ phải đi liền với kỷ luật, kỷ cương”. Ngăn chặn kịp thời các trường hợp lấn chiếm đất đai, xây dựng, tạo lập trái phép tài sản trên đất nhằm mục đích trục lợi; thực hiện nghiêm việc cưỡng chế kiểm đếm, cưỡng chế thu hồi đất và bảo vệ thi công đối với các trường hợp cố tình chống đối, không chấp hành quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Bốn là, cấp ủy các cấp phải chủ động, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo; chính quyền phải quyết liệt, cụ thể trong quản lý, điều hành, linh hoạt trong xử lý tình huống; Mặt trận, đoàn thể phải kiên trì, sáng tạo, nhạy bén trong tuyên truyền, vận động. Tăng cường trách nhiệm của chính quyền; trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương; tích cực cải cách thủ tục hành chính, đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch. Quan tâm đến công tác chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm cho người lao động trong diện phải thu hồi đất.
Năm là, các cơ quan, ngành chức năng (tài nguyên môi trường, xây dựng, giao thông, tài chính, Ban Quản lý các khu công nghiệp…) và các bộ phận, cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, được giao nhiệm vụ đo đạc, thống kê, áp giá đền bù… phải đề cao trách nhiệm, thực hiện chặt chẽ, chính xác, đúng pháp luật, đúng chính sách, hạn chế thấp nhất tình trạng sai sót dẫn đến khiếu nại, phải giải quyết, xử lý nhiều lần.
Hàng năm, các cơ quan hành chính nhà nước các cấp trong tỉnh đã tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai, đền bù, giải phóng mặt bằng chiếm tỷ lệ khá cao trên tổng số đơn khiếu nại, tố cáo. Nội dung đơn khiếu nại tập trung chủ yếu vào một số vấn đề liên quan đến việc xác định nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, chính sách hỗ trợ tiền đất, đơn giá bồi thường, hỗ trợ đất và vật kiến trúc, hỗ trợ tiền di dời… |
(Còn tiếp)
Bùi Văn Bia
Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy