Lực lượng chức năng khám xét nhà của một chủ hụi trong vụ bể hụi ở xã Phú Long (Bình Đại).
Chơi hụi bản chất là hoạt động góp vốn, có tính chất tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Nhờ chơi hụi, hụi viên có thể tích lũy số vốn để làm ăn, phát triển kinh tế gia đình. Tuy nhiên, qua các vụ vỡ hụi trên địa bàn tỉnh trong thời gian gần đây cho thấy, việc chơi hụi đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc vỡ hụi làm phát sinh những mâu thuẫn dẫn đến mất đoàn kết ở khu dân cư, tình làng nghĩa xóm không được duy trì, làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự tại địa phương.
Theo cơ quan chức năng, nguyên nhân dẫn đến vỡ hụi là do các hụi viên, sau khi hốt hụi xong không có khả năng đóng hụi chết. Các chủ hụi phải lấy tiền của mình để choàng gánh nhưng vốn thì luôn có hạn nên việc bể hụi là khó tránh khỏi. Đối với các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hình thức chơi hụi, các chủ hụi thường núp dưới vỏ bọc là người có uy tín tại địa phương, lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin, đánh vào lòng tham của người dân với mức lãi suất cao, dễ dàng huy động vốn rồi “cao bay, xa chạy” cùng số tiền của các hụi viên.
Chị N.T.T, ở xã Phú Long (Bình Đại), làm nghề mua bán, với mong muốn tích lũy được số vốn để lo cho gia đình, chị đã tham gia chơi hụi và bị chủ hụi gom tiền bỏ trốn, chị buồn bã cho biết: “Tôi hàng ngày mua bán, chồng đi làm thợ hồ, ăn xài tiết kiệm, gom góp từng đồng từng cắc hàng tháng đóng hụi với mong muốn tích lũy được số tiền để sửa lại căn nhà, không ngờ giờ lại mất trắng…”.
Nghị định số 19/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định nguyên tắc về tổ chức hụi, văn bản thỏa thuận về hụi, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của hụi viên và chủ hụi như khi góp hụi, lãnh hụi, nhận lãi, trả lãi hoặc thực hiện giao dịch khác có liên quan thì hụi viên có quyền yêu cầu chủ hụi hoặc người lập và giữ sổ hụi cấp giấy biên nhận về việc đó. Đồng thời, quy định chủ hụi phải thông báo bằng văn bản cho UBND cấp xã nơi cư trú về việc tổ chức dây hụi khi dây hụi có giá trị các phần hụi tại một kỳ mở hụi từ 100 triệu đồng trở lên; tổ chức từ 2 dây hụi trở lên.
Trên thực tế, đa phần các chủ hụi và hụi viên không tuân thủ các quy định của pháp luật. Các chủ hụi tổ chức chơi nhiều dây hụi cùng một lúc, số tiền lớn nhưng không thông báo cho chính quyền địa phương nơi cư trú. Phần lớn việc thỏa thuận mở hụi, kêu hụi, giao nhận tiền hụi giữa chủ hụi và các hụi viên thường là thỏa thuận miệng, không lập hợp đồng, sổ sách, chứng từ, ghi chép, theo dõi rõ ràng. Bên cạnh đó, một số hụi viên tham gia chơi hụi nhưng thờ ơ không quan tâm, không biết rõ về khả năng chi trả của chủ hụi, nguy hiểm nhất là trường hợp những người tham gia cùng một dây hụi nhưng không biết mặt nhau, không biết có bao nhiêu người chơi thật giả lẫn lộn. Chính những vấn đề này, khi xảy ra vỡ hụi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc thu thập tài liệu, chứng cứ để xử lý, phần vốn đã góp của các hụi viên gần như không thể thu hồi hoặc chỉ thu hồi được một phần nhỏ.
Những vụ vỡ hụi gây xôn xao dư luận thời gian gần đây trên địa bàn tỉnh tiếp tục là hồi chuông cảnh báo đối với những ai đã và đang tham gia hình thức huy động vốn có lãi này.
Để đảm bảo những quyền lợi của người dân khi xảy ra tranh chấp về hụi, Thiếu tá Phan Minh Hiền - Đội trưởng Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh khuyến cáo: “Khi tham gia chơi hụi, người chơi phải yêu cầu chủ hụi cung cấp danh sách những người chơi trong dây hụi mà mình tham gia, kiểm tra những người đó có đúng thực tế chơi với mình hay không; phải đi tham gia khui hụi đầy đủ tại các lần khui hụi để biết rõ người nào đã hốt hụi tại các lần khui; việc giao nhận tiền đóng hụi phải rõ ràng, yêu cầu chủ hụi ký xác nhận ghi số tiền đã giao và thời gian giao tiền; khi phát hiện có hành vi gian dối, không rõ ràng trong việc tổ chức chơi hụi thì người chơi phải yêu cầu chủ hụi làm rõ ngay, trường hợp chủ hụi không làm rõ được thì phải thông báo cho chính quyền địa phương giải quyết ngay từ đầu, không được quá tin tưởng vào chủ hụi để chủ hụi lợi dụng chiếm đoạt tài sản trong thời gian dài sẽ dẫn đến khó giải quyết khi xảy ra vỡ hụi”.
Do chủ yếu dựa vào uy tín và lòng tin nên việc chơi hụi tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, đây cũng là nơi mà các đối tượng xấu lợi dụng tín nhiệm để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vì vậy, mọi người cần thận trọng khi tham gia chơi hụi để tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra.
Bài, ảnh: Hải Đăng