Tham quan Di tích Quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu. Ảnh: Nguyễn Dừa
Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu là một tấm gương, nhân cách Nguyễn Đình Chiểu là ánh hào quang tỏa sáng đến các thế hệ mai sau, như chính lời thơ ông đã viết: “Sự đời thà khuất đôi tròng thịt/ Lòng đạo xin tròn một tấm gương”. Dù trải qua những biến cố cuộc đời, nhưng trước sau cho đến cuối đời, Nguyễn Đình Chiểu vẫn thanh bạch, trung kiên, dũng cảm đương đầu với kẻ thù, sống hết mình vì dân, vì nước, làm việc không ngừng nghỉ, dạy dỗ học trò, trị bệnh giúp dân, sáng tác thơ văn làm vũ khí đánh giặc cứu nước… Đáng khâm phục là dù ở lĩnh vực nào cụ cũng đạt đến tuyệt mỹ uyên thâm. Di sản của Nguyễn Đình Chiểu để lại cho đời sau không chỉ là những tác phẩm văn học lớn mà còn là tấm gương về việc rèn luyện mình để trở thành một nhân cách lớn - nhân cách của một con người chân chính.
Các tác phẩm do Nguyễn Đình Chiểu sáng tác luôn là đề tài hấp dẫn cho giới văn nghệ sĩ sáng tác, đồng thời còn là truyền thống sản sinh ra bao thế hệ văn nghệ sĩ, nhà văn, nhà báo, nhà thơ, thầy giáo, thầy thuốc quê Bến Tre đã có những đóng góp cho đất nước, quê hương mà nhân dân trong nước và quốc tế đều biết đến.
Nguyễn Đình Chiểu sống mãi với lịch sử, với nhân dân, bởi lẽ cả cuộc đời ông, tâm hồn và trí tuệ, lý tưởng và tài năng, văn chương, đạo đức và lòng căm thù giặc sâu sắc tất thảy đều hiến dâng cho Tổ quốc, cho nhân dân. Ông dùng ngòi bút của mình làm vũ khí đánh giặc; người đọc, người nghe tìm thấy trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu hơi thở của cuộc sống, những đòi hỏi cấp bách cứu nước, cứu dân, những tâm tư, ước vọng những hành động về lòng yêu nước và đạo làm người. Từ khi Đảng ta ra đời, giá trị tinh thần đạo đức của Nguyễn Đình Chiểu mới được đánh giá một cách đúng mức. Sự nghiệp văn thơ của ông được Đảng ta trân trọng xem như một viên ngọc quý trong nền văn hóa truyền thống Việt Nam(1). Ở Bến Tre không ít những nhà giáo, nhà nho, người thầy thuốc gắn bó với nhân dân theo phong cách của cụ sớm được giác ngộ và gia nhập tổ chức tiền thân “Thanh niên cách mạng đồng chí hội” trong khắp vùng Tân Xuân, Mỹ Nhơn, An Đức, Châu Bình (Ba Tri) và sau đó đã thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh ở xã Tân Xuân, huyện Ba Tri.
Trong những năm kháng chiến chống ngoại xâm, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, quân và dân Bến Tre kiên cường chiến đấu anh dũng, đỉnh cao là phong trào “Đồng khởi” đã đi vào lịch sử truyền thống cách mạng Việt Nam, được nhân dân cả nước và một số nước trên thế giới biết đến. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, phát huy tinh thần yêu nước, Đảng bộ và nhân dân Bến Tre bước vào công cuộc tái thiết quê hương, ổn định mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng. Hệ thống trường học, bệnh viện, trạm xá được xây dựng khang trang, chuẩn hóa, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu khám, chữa bệnh, dạy và học, góp phần tích cực cho việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Đối với giáo dục, chú trọng đến giáo dục đạo đức, lối sống, nhân cách, truyền thống tôn sư trọng đạo, hiếu thảo với ông bà cha mẹ, khơi dậy ý thức khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp, vươn lên làm giàu cho bản thân và gia đình, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp; nâng cao thể lực tầm vóc con người Bến Tre, nhu cầu hưởng thụ văn hóa, giáo dục nâng cao ý thức thẩm mỹ hướng tới giá trị chân - thiện - mỹ. Tăng cường giáo dục truyền thống, tôn vinh, tuyên truyền gương điển hình; phê phán, đấu tranh, lên án thói hư, tật xấu, cái ác trong xã hội ảnh hưởng đến đời sống văn hóa và nhân cách của con người; tiếp tục lan tỏa giá trị “Công dân Đồng Khởi”, nhất là những tấm gương “Công dân Đồng Khởi tiêu biểu” đến mọi người dân Bến Tre.
Lĩnh vực y tế, tiếp tục quan tâm đầu tư, nâng cao chất lượng khám, điều trị các tuyến, nhất là y tế cơ sở; coi trọng công tác đào tạo chuyên môn, nâng cao y đức cho đội ngũ y, bác sĩ và cán bộ quản lý; phát triển ngành Đông - Nam dược chăm sóc ngày càng tốt hơn sức khỏe cho nhân dân.
Nguyễn Đình Chiểu có ảnh hưởng rất lớn đối với vùng đất Bến Tre và xa hơn nữa. Chính đạo đức, y đức, nhân cách, hồn thơ của Nguyễn Đình Chiểu đã góp phần làm nên một thần thái của người Bến Tre - yêu nước, hiếu học, tình nghĩa thủy chung hết mình, tranh đấu vì chính nghĩa đến cùng, dẫu cho đầu rơi, máu đổ vẫn đau đáu một lời thề trung hiếu với nước non. Ngày nay, nói đến Bến Tre là nói đến quê hương Đồ Chiểu, chính là nói đến truyền thống văn hóa Việt Nam nói chung, Bến Tre nói riêng mà Nguyễn Đình Chiểu là một con người tiêu biểu, có công bảo vệ và truyền lại cho các thế hệ sau những gì tốt đẹp nhất của truyền thống văn hóa ấy. Thơ văn của cụ đã đóng góp rất lớn trong việc nâng giá trị văn hóa, nhân văn, nhân đạo của người Bến Tre lên tầm cao mới. Chính điều đó, đã góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách, phẩm chất, đạo đức, lối sống và bản lĩnh của người Bến Tre qua từng thế hệ, là hành trang vô giá để các thế hệ sau vững bước tiến lên. Tự hào về một nhân cách, một tài năng, một con người, lớp lớp người Bến Tre đã và đang tiếp nối noi theo tấm gương hiếu nghĩa, nối theo đạo lý ở đời, dốc lòng đem hết sức mình phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Cùng với khát vọng đánh đuổi ngoại xâm, để nhân dân được sống trong hòa bình của Nguyễn Đình Chiểu, thì ngày nay khát vọng của Đảng bộ và nhân dân Bến Tre là phấn đấu đến 2025 trở thành tỉnh phát triển khá của khu vực đồng bằng sông Cửu Long và của cả nước vào năm 2030; đến năm 2045, Bến Tre trở thành tỉnh phát triển thịnh vượng của khu vực và của cả nước theo các tiêu chí: Đáng sống, thu nhập tốt, môi trường xanh - sạch - đẹp, thân thiện, hiện đại để Bến Tre ngày càng rạng rỡ, xứng danh quê hương Đồ Chiểu, xứ Dừa - quê hương Đồng Khởi anh hùng.
BAN TUYÊN GIÁO TỈNH ỦY
(1) Nguyễn Đình Chiểu là một vì sao có ánh sáng khác thường, càng nhìn thì càng thấy sáng.